Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι κατά τους φθινοπωρινούς και χειμωνιάτικους μήνες, δηλαδή από τον Οκτώβριο μέχρι και το Μάρτιο, αυξάνονται οι περιπτώσεις εμφάνισης του «συνδρόμου εποχιακής κατάθλιψης», ενώ κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες το «σύνδρομο» εμφανίζεται σπανιότατα.
Η συμβατική ψυχοθεραπευτική αντιμετωπίζει το φαινόμενο αυτό μόνο συμπτωματικά με τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών τα οποία αν και δίνουν πρόσκαιρη ανακούφιση από τα συμπτώματα, περισσότερο επιδεινώνουν την κατάσταση διότι αλλοιώνουν τη χημεία του εγκεφάλου ενώ δεν επιλύουν την αιτία την οποία θα αναλύσουμε αμέσως πιο κάτω.
Το σώμα μας χρειάζεται την απευθείας έκθεση στο ηλιακό φως προκειμένου να γίνουν μέσα σε αυτό πολύ σημαντικές βιοχημικές λειτουργίες όπως είναι πχ η σύνθεση της βιταμίνης D. Εκτός από αυτό όμως το φως χρειάζεται και για τη σύνθεση νευροδιαβιβαστών (στην περίπτωση του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη, γίνεται όταν το πρωινό ηλιακό φως μας ξυπνήσει το πρωί αντί για το ξυπνητήρι).
Στην Άπω Ανατολή, στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική η θέση του ηλίου και η πορεία του κατά τη διάρκεια της ημέρας, επηρεάζει ενεργειακά τα διάφορα όργανα του σώματος. Έτσι το πρωί επηρεάζει το κεφάλι, το μεσημέρι το στήθος, το απόγευμα τα γεννητικά όργανα και το σούρουπο τα πόδια από όπου και φεύγει τελείως από το σώμα. Αυτό σημαίνει ότι το πρωί το σώμα χωνεύει και αφομοιώνει την τροφή πολύ καλύτερα από ότι το μεσημέρι και το βράδυ. Αυτό συμφωνεί και με την εμπειρία πολλών ανθρώπων οι οποίοι δυσκολεύονται να χωνέψουν ένα βαρύ βραδινό γεύμα.
Σύμφωνα με τους κιρκάδιους ρυθμούς του σώματος, από τις 4.00 έως τις 12.00 γίνεται πιο αποδοτικά η πέψη της τροφής, από τις 12.00 έως τις 20.00 (8.00 το βράδυ) γίνεται η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και από τις 20.00 έως τις 4.00 γίνεται η αποβολή.
Παράλληλα έχει παρατηρηθεί τόσο από τις έρευνες, όσο και από την καθημερινή εμπειρία ότι όσο πιο νωρίς ξυπνάει ο άνθρωπος, τόσο πιο πολλή ενέργεια έχει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος έλεγε ότι: «Νωρίς στο κρεβάτι, νωρίς στο πόδι κάνει τον άνθρωπο υγιή, πλούσιο και σοφό». Η τακτική αυτή ακολουθείται και στα ορθόδοξα χριστιανικά μοναστήρια, στα οποία οι καλόγεροι ξυπνούν περίπου κατά τις 2.00 μετά τα μεσάνυχτα για να ξεκινήσουν τη μέρα τους. Νευρολογικές έρευνες επίσης έδειξαν ότι μεταξύ 2.00 και 5.00 το πρωί η πνευματική διαύγεια είναι μεγαλύτερη, ενώ ο ύπνος πριν τα μεσάνυχτα είναι πιο βαθύς και ικανοποιητικός.
Το μόνο όργανο εκτός των ματιών που έρχεται σε απευθείας επαφή με το ηλιακό φως είναι η επίφυση (ή κατά τους ανατολικούς πολιτισμούς το «τρίτο μάτι») η οποία δίνει την εντολή για παραγωγή συγκεκριμένων βιοχημικών μορίων (μελατονίνη στο σκοτάδι, ντοπαμίνη και σεροτονίνη στο φως).
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής μας έχει στερήσει το πολύτιμο ηλιακό φως μιας και περνάμε τις περισσότερες ώρες της ημέρας μας (ακόμη και σε περιόδους μεγάλης ηλιοφάνειας) κλεισμένοι στα σπίτια ή τα γραφεία μας κάτω από τεχνητό φως. Αυτό είναι και η βασικότερη αιτία του «Συνδρόμου Εποχιακής Κατάθλιψης», όπου το άτομο υποφέρει από πονοκεφάλους, εκνευρισμούς, μελαγχολίες και συναισθηματικές αστάθειες.
Σε πολλές περιπτώσεις η έκθεση των ατόμων στο ηλιακό φως (π.χ. ένας περίπατος στην παραλία ή στο βουνό) για μερικές ώρες, είναι αρκετή για να τους ανακουφίσει από τα συμπτώματα και να τους επαναφέρει στην ομαλότητα.
Πηγή
