του Δημητρίου Σουφλέρη, δικηγόρου
[δημοσιευμένο στις ΣΕΛΙΔΕΣ πολιτισμού, στην Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 20/9/2020]
Πριν κάποιες δεκαετίες ξεκίνησε η διαμόρφωση των σύγχρονων ελληνικών πόλεων. Δύο ήταν τα εργαλεία με την μεγαλύτερη βαρύτητα. Τεχνικά και οικοδομικά η Πολυκατοικία – απότοκος του μοντέρνου κινήματος του bauhaus. Νομικά και οικονομικά η Αντιπαροχή – απότοκος ενός πλέγματος νόμων και ενός ευφυούς νομοθετήματος του 1929.
Αποτέλεσμα αυτών των δύο εργαλείων. Η απόλυτη καταστροφή και υποβάθμισή των ελληνικών πόλεων. Πνιγμένες στο τσιμέντο, την μικροϊδιοκτησία, τους στενούς και ανήλιαγους δρόμους τους, με το λιγότερο κατά κεφαλήν πράσινο από όλες τις πόλεις της Ευρώπης (τουλάχιστον της λεγόμενης Δυτικής), αλλοτριωμένες και δυσλειτουργικές για πάντα και οπωσδήποτε για τα πλαίσια της ζωής της δικής μας, των παιδιών μας και των εγγονιών μας.
Και όμως αυτή η αποδεκτή από όλους αλήθεια και πραγματικότητα δεν μας έκανε ούτε σοφότερους ούτε έστω λίγο πιο συνετούς και μαζεμένους.
Μετά το 1970 η χώρα άρχισε να ζει το μαζικό τουρισμό και να γίνεται λόγος για βιομηχανία του τουρισμού. Το τσιμέντο έπαιξε και εδώ πρωτεύοντα ρόλο. Σπίτια και σπιτάκια, ξενοδοχεία μικρά και μεγάλο, rooms to let απλώθηκαν σαν τον αφρό της θάλασσας στις ακτές και τις παραλίες, γύρω από τους οικισμούς και τα χωριά, σε κάθε νησί και παραθαλάσσιο μέρος της χώρας. Δείτε φωτογραφίες από την δεκαετία του 60 και επιστρέψτε μετά σε φωτογραφίες του 2000 ή του σήμερα και θα καταλάβετε. Αυτό που θαύμασαν οι εραστές της αιγαιοπελαγίτικης αρχιτεκτονικής (πχ Le Corbusier) έχει χαθεί ή αλλάξει τόσο πολύ που διερωτάται κανείς που βαδίζουμε στα πλαίσια αυτής της τραγικής βιομηχανίας που έχει μετατρέψει τον άνθρωπο σε αντικείμενό της.
Και πάλι όμως δεν γίναμε σοφότεροι, συνετότεροι ή εγκρατέστεροι.
Την τελευταία 20ετία αλώνουμε πλέον το τελευταίο οχυρό της Φύσης και την κορωνίδα των ελληνικών τοπίων. Αλλάζουμε εσαεί αυτό που μαζί με την θάλασσα αποτελεί το δεύτερο στοιχείο της χωρικής και εθνογραφικής ιδιοπροσωπίας μας: Ήρθε η ώρα των βουνών μας. Ήρθε η ώρα του τσιμέντου και της ανάπτυξης για τα βουνά μας.
Στο όνομα της καινούργιας ανάγκης, που λέγεται αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη λόγω της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής καθώς και της άποψης ότι η καλύτερη και αναγκαία συνθήκη είναι η ανάπτυξη των ΑΠΕ και για την περίπτωση της χώρας μας πρώτα και κύρια της Αιολικής Ενέργειας, στο όνομα λοιπόν αυτών των αδιαπραγμάτευτων απόψεων έχει αρχίσει να τσιμεντώνεται κάθε κορυφή βουνού και νησιού για να εγκατασταθούν εκεί οι λεγόμενοι ΑΣΠΗΕ. Δηλαδή Αιολικοί Σταθμοί Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας ή κοινώς αιολικά πάρκα (α/π).
Το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας, ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, έχει μέσα στην προηγούμενη 20ετία επανειλημμένως τροποποιηθεί έτσι ώστε να διευκολύνει την ανάπτυξη της συγκεκριμένης δραστηριότητας. Η Διοίκηση στηρίζει παντοιοτρόπως και ενισχύει εμπράκτως την υπόθεση αυτή. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την περίοδο του lockdown της προηγουμένης ανοίξεως, ενώ τα περισσότερα έργα, δραστηριότητες κλπ είτε δεν λειτουργούσαν είτε υπολειτουργούσαν, όμως η ανάπτυξη των σχετικών έργων γινόταν με πυρετώδεις ρυθμούς. Έτσι ο ρυθμός κατασκευής ανεμογεννητριών (α/γ) στην Εύβοια έφθασε κατά μέσο όρο στην μία α/γ ανά 2 ημέρες. Ναι καλά διαβάζετε. Και για να υπάρχει μία τάξη μεγέθους, το μέσο συνολικό κόστος μιας συνήθους α/γ (σήμερα περίπου στα 3,3 MW) είναι περίπου 4,2 εκατ. Ευρώ.
Πέρα όμως των προαναφερομένων, τα δικαστήρια, με προεξάρχον το ανώτερο και αρμόδιο ως προς το διοικητικό μέρος των υποθέσεων αυτών (το ΣτΕ) θεωρούν παγίως τις δραστηριότητες αυτές ωφέλιμες για την εθνική οικονομία, το περιβάλλον και την σωτηρία του πλανήτη.
Πού και πως όμως κατασκευάζονται αυτά τα α/π;
Η απάντηση είναι απλή. Κατασκευάζονται στις κορυφές των βουνών, εντός δασικών εκτάσεων ή θαμνοτόπων, επάνω σε νησιά, δίπλα σε χωριά, εντός περιοχών Natura ή τοπίων ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, πάνω σε ιδιοκτησίες, σε στάνες, ακόμη και σε αρχαιολογικούς τόπους, σε βιότοπους ή τόπους σημαντικούς για τα πουλιά. Κατασκευάζονται στην Καρδιανή και τα Υστέρνια της Τήνου, στα Άγραφα και το Βέρμιο, στην Άνδρο και δίπλα στα Δρακόσπιτα της Όχης, στην Μάνη και τις βραχονησίδες του Αιγαίου.
Δηλαδή κατασκευάζονται στους τόπους που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε διαμάντια στο στέμμα της Φύσης, των τοπίων και της Ομορφιάς αυτής της χώρας.
Και πως κατασκευάζονται; Με τεράστια σκαπτικά μηχανήματα, ισοπεδώσεις στρεμμάτων (5 ανά α/γ περίπου), διάνοιξη χιλιομέτρων δρόμων, με τόνους τσιμέντου (περίπου 400 για κάθε μία από τις προαναφερόμενες α/γ), με υπέργεια δίκτυα και πυλώνες χιλιομέτρων ή σκαψίματα σε περιπτώσεις υπογειοποίησης.
Δηλαδή εν ολίγοις στο όνομα της σωτηρίας του κόσμου από μία ασαφή θεωρία και τα ακόμη ασαφέστερα όρια της (κλιματική αλλαγή), χρησιμοποιώντας ψεύδη (πχ ότι το Διοξείδιο του Άνθρακα (CO2) είναι ρύπος) αποκρύπτοντας την βασική αλήθεια ότι το μεγαλύτερο αποθετήριο του CO2 είναι τα δάση και οι ωκεανοί της γης, διαμονοποιώντας τον λιγνίτη και παραπλανώντας για τα οφέλη του εισαγόμενου και ακριβού φυσικού αερίου (που ευθύνεται κατά πολύ λόγω διαρροών στην ενίσχυση των αερίων του θερμοκηπίου) καταστρέφουμε το περιβάλλον και προφανέστατα δημιουργούμε και τεράστια οικονομικά προβλήματα. Και να ‘ταν μόνο αυτά τα μέσα της προπαγάνδας που στηρίζει αυτή την υπόθεση;
Αλήθεια γιατί αφού τα α/π είναι τόσο καλά χρειάζεται να δίνονται τα ψίχουλα των λεγόμενων ανταποδοτικών τελών στις περιοχές εγκατάστασής τους;
Γιατί χρειάζεται η αδελφή του σημερινού πρωθυπουργού να έχει φτιάξει σχήμα προώθησης και ενίσχυσης της αιολικής ενέργειας;
Γιατί η περίφημη ΕΛΕΤΑΕΝ δηλώνει λόμπι για την προώθηση της αιολικής ενέργειας;
Γιατί οι αδειοδοτήσεις και οι διαδικασίες γίνονται σχεδόν εν κρυπτώ και με πλήρη περιφρόνηση των τοπικών κοινωνιών;
Γιατί;
Μα νομίζω η απάντηση είναι προφανής. Η εργολαβική αντίληψη που 70 χρόνια τώρα λειτουργεί ως κύριος οικονομικός και κοινωνικός/πολιτιστικός πυλώνας της Ελλάδας ήρθε η ώρα να προχωρήσει στην αντιπαροχή των βουνών, των κορφών και της ελληνικής Φύσης. Χρειάζεται μία μεγάλη πλανερή ιδέα για να στηρίξεις την απάτη αυτή, να την δικαιολογήσεις στα μάτια των πολλών και ανενόχλητος να την υλοποιήσεις.
Και κάποτε, μετά από όχι και πολλά χρόνια, θα μπορούμε όλοι να κλαίμε για τις κατεστραμμένες ελληνικές πόλεις, τις κτισμένες ακτές μας και τα χαμένα δάση και τσιμεντωμένα βουνά μας!
