«Το Απόρρητο Ευαγγέλιο της Ιατρικής Απάθειας: Για Όσους Θέλουν να Ξέρουν, Αλλά Δεν Θα ’πρεπε»
Αν είσαι ασθενής, καλώς ήρθες στο θεατρικό έργο της ίδιας σου της θεραπείας. Αν είσαι γιατρός, χαλάρωσε — δεν είναι προσωπικό, είναι συστημικό. Αν είσαι από τη φαρμακοβιομηχανία, μην ανησυχείς: καμία κριτική εδώ δεν επηρεάζει τα κέρδη σου.
⸻
Η διαδικασία της διάγνωσης θυμίζει επίδειξη ταχυδακτυλουργού που έχει ΚΕΚ μάθηση στην “ιατρική βεβαιότητα”. Ένα γρήγορο βλέμμα, μια βαθιά ανάσα, ένα «μμμ» που παίζεται χρόνια στις σχολές, κι έπειτα η απόφαση πέφτει: «Στρες». Πάντα στρες. Γιατί; Γιατί είναι υπέροχα βολικό. Δεν χρειάζεται εξετάσεις, δεν χρειάζεται χρόνο, και — κυρίως — δεν χρειάζεται ευθύνη.
Όταν όμως έρθει η ώρα για εξετάσεις, η απόφαση δεν εξαρτάται από τον ασθενή. Ούτε καν από την ιατρική ανάγκη. Εξαρτάται από το πακέτο συμφωνίας μεταξύ γιατρού, κλινικής και διαγνωστικών ομίλων. Αν το συμβόλαιο προβλέπει αξονικές κάθε Πέμπτη — μάντεψε ποια μέρα θα «σε καλούσε» η επιστήμη να εξεταστείς.
⸻
Η συνταγογράφηση είναι η αληθινή τελετουργία. Η κάθοδος του ιατρικού Αγίου Πνεύματος στο χαρτάκι του ΕΟΠΥΥ. Η λίστα ξεκινά αθώα: ένα χάπι για τον πόνο. Μετά ένα χάπι για την παρενέργεια του πρώτου. Μετά ένα για τη στομαχική ενόχληση από τη συνύπαρξη των δύο. Μετά ένα για τον ύπνο που χάθηκε από το τρίτο. Και τέλος ένα «βοηθητικό» συμπλήρωμα που «δεν έχει παρενέργειες» — σύμφωνα πάντα με την εταιρεία που το πουλάει.
Οι κλινικές μελέτες καταγράφουν προσεκτικά τις παρενέργειες: από ναυτία και πονοκέφαλο μέχρι κάτι που μοιάζει ύποπτα με… θάνατο. Βέβαια, στην αναφορά γράφει:
«Απώλεια παρακολούθησης συμμετέχοντος».
Όχι γιατί είναι κομψό· αλλά γιατί είναι χρήσιμο.
⸻
Οι παρενέργειες, όταν παρουσιάζονται, μοιάζουν με λογοτεχνία χαμηλής αισθητικής. Υπνηλία ή αϋπνία. Ταχυκαρδία ή βραδυκαρδία. Πρήξιμο ή συρρίκνωση. Δηλαδή όλα, ή τίποτα, ή κάτι που μοιάζει με κανονική ζωή. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί θανατηφόρο συμβάν — αλλά τόσο εξαιρετικά που μόνο η οικογένεια του ασθενούς το θυμάται. Η εταιρεία όχι.
⸻
Η τεχνολογία — το νέο ιερό δισκοπότηρο — υπόσχεται ότι θα λύσει τα πάντα. Ο υπολογιστής διαγιγνώσκει με βάση δεδομένων που δεν έχει ενημερωθεί από τότε που οι άνθρωποι καθάριζαν τα πόμολα με χλώριο και πανικό. Ο αλγόριθμος δεν κάνει λάθος. Όταν κάνει λάθος, φταίει ο χρήστης. Όταν ο χρήστης πεθάνει, φταίει η εσφαλμένη χρήση. Ή η κακή τύχη. Ποτέ η τεχνητή νοημοσύνη. Είναι τεχνητή, όχι ανόητη· αυτό αφήνεται στον άνθρωπο.
⸻
Οι εταιρείες θριαμβολογούν όταν ανακοινώνουν μειώσεις κινδύνου 40%. Στην πραγματικότητα ο κίνδυνος μειώθηκε από 5% στο 3% — αλλά η μετάφραση σε ποσοστιαία μείωση είναι επιστημονικά ορθή και εμπορικά εκθαμβωτική. Οι επενδυτές ενθουσιάζονται. Οι γιατροί ανακουφίζονται. Οι ασθενείς ενημερώνονται εκ των υστέρων.
Όλοι είναι χαρούμενοι.
Εκτός από εκείνους που διάβασαν το φυλλάδιο μέχρι τη γραμμή «Μπορεί να προκαλέσει σπάνια αλλά σοβαρά συμβάντα». Αυτοί είναι λιγότερο χαρούμενοι. Ίσως και λιγότερο ζωντανοί.
⸻
Όσο για το μέλλον της ιατρικής: άλλοι πιστεύουν ότι θα γίνει πλήρως αυτοματοποιημένη. Άλλοι πως θα παραμείνει ανθρώπινη. Η αλήθεια; Θα παραμείνει χρηματοοικονομική. Το σύστημα δεν ενδιαφέρεται για την αρρώστια — ενδιαφέρεται για την κάλυψη, για το πακέτο, για τον δείκτη απόδοσης. Ο ασθενής ρωτά: «Τι έχω;»
Κι ο γιατρός, εξαντλημένος από το ίδιο το σύστημα, απαντά:
«Τι να σου πω… τι γράφει ότι καλύπτει η ασφαλιστική σου;»
Αν αισθάνεσαι βάρος στο στήθος μετά την ανάγνωση, μην τρομάξεις. Δεν είναι παρενέργεια. Είναι συνείδηση.
⸻
Βιβλιογραφία
1. Journal of Pharmaceutical Optimism (2021–2024).
«Πώς να παρουσιάζετε παρενέργειες ώστε να μην τρομάζουν οι μέτοχοι».
2. Proceedings of the Global Healthcare Market Council (2023).
«Ο αλγόριθμος πάντα ξέρει — κι όταν δεν ξέρει, ξέρει καλύτερα από εσένα».
3. International Review of Medical Liability (2022).
«Απώλεια παρακολούθησης ως τεχνικός όρος που σώζει καριέρες».
4. Handbook of Diagnostic Shortcuts (2020–2025).
«Όλα είναι στρες — οδηγός ταχείας διάγνωσης για βεβαρημένες εφημερίες».
5. PharmaEconomics Today (2024).
«Γιατί το 3% είναι καλύτερο από το 5% όταν το παρουσιάζεις με αρκετό ενθουσιασμό».
6. Clinical Trial Transparency Report (ποτέ δημοσιευμένο).
«Όσα δεν θέλαμε να ξέρετε και γι’ αυτό δεν εκδώσαμε ποτέ το τελικό PDF».
⸻
Επίλογος (Αυτοαποποίηση Ευθύνης)
Το παρόν κείμενο παρέχει ειλικρινή ψυχαγωγία και ανεπιθύμητη ενημέρωση.
Ο γράφων αποποιείται κάθε ευθύνη εάν σε κάνει να αμφισβητήσεις το σύστημα,
να νιώσεις άβολα,
να γελάσεις πικρά,
ή — Θεός φυλάξοι — να αρχίσεις να διαβάζεις τα φυλλάδια των φαρμάκων.
Οποιαδήποτε ψυχολογική, κοινωνική ή υπαρξιακή αναστάτωση προκληθεί
δεν καλύπτεται από καμία ασφάλιση.
Ούτε από εμένα.
Αυτό το κείμενο δεν αφορά τους γιατρούς που πραγματικά πιστεύουν στην επιστήμη τους, που αφιερώνουν χρόνο και γνώση για να βοηθήσουν τον άνθρωπο.
Δεν στοχεύει όσους νοιάζονται για τον ασθενή και λειτουργούν με ήθος.
Αφορά το σύστημα, την αδιαφορία και την κακοδιαχείριση που πολλές φορές κρύβεται πίσω από τα λευκά παλτά!
