Eνώ οι πρωτόγονοι αλληλοεξοντώνονταν, οι πολιτισμένοι αλληλοεξαπατώνται.
Το δίποδο αποδείχτηκε άτιμο πλάσμα. Παρά τη μεγαλειώδη νοητική του σκευή, καμία θρησκεία, ιδεολογία, φιλοσοφία, τέχνη, ηγεσία, πολιτισμός, πολίτευμα, δεν κατόρθωσε να αλλάξει ούτε τρίχα στον πυρήνα της ύπαρξής του και παραμένει υποταγμένο στη ζωώδη φύση του. Τα ίδια αρχέγονα ένστικτα και συναισθήματα του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη της στέπας επιβιώνουν απαράλλαχτα στα πρόσωπα της αρχαίας τραγωδίας, στους ήρωες του Σέξπιρ, του Ντοστογιέφσκι, του Φόκνερ, του Κιούμπρικ και στο ανήλικο της Νεμπράσκα που μπουκάρει οπλισμένο στο σχολείο και καθαρίζει τυφλά τους συμμαθητές του. Από όποια βαθμίδα της κοινωνικής κλίμακας κι αν επιθεωρεί ο άνθρωπος ορίζεται πάντα από την εγγενή επιθετικότητα που του επέτρεψε να κυριαρχήσει˙ ωμή και απροκάλυπτη στα πρώτα στάδια της εξέλιξής του, καλυμμένη, υποβόσκουσα και φτιασιδωμένη στις εποχές του πολιτισμού: «ενώ οι πρωτόγονοι αλληλοεξοντώνονταν, οι πολιτισμένοι αλληλοεξαπατώνται» (Σοπενάουερ).
Το δίποδο ζει για πάρτη του. Η πρωταρχή και η ουσία του ανθρώπου είναι η βούληση (θέληση, επιθυμία) και η νόηση είναι το μέσο για την πραγματοποίησή της. Η μόνη πραγματική του θεότητα είναι ο εαυτός του: το παιχνίδι, η διασκέδαση, η αγορά ειδών, η συκοφαντία, η εξαπάτηση, ο φόνος, η κλοπή, ο ατομικός καλλωπισμός, η ερωτική πράξη και όποια άλλη ενέργεια ή πράξη του στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην προσωπική του ικανοποίηση και ευχαρίστηση. Που σημαίνει ότι είμαστε τα «Θέλω» μας, το Εγώ μας, ο σκοπός μας, και το εργαλείο για να πετύχουμε αυτό που κάθε φορά θέλουμε είναι το μυαλό μας. Το τι θέλουμε είναι πρόδηλο: «όλοι γεννηθήκαμε στην Αρκαδία» (Σίλερ) και περιμένουμε να ζήσουμε με ευτυχία, λουσμένοι όλες τις χαρές, τις ανέσεις και τις απολαύσεις του κόσμου. Βέβαια, η δυστυχία που δέρνεται μεταξύ επιθυμίας και πραγματικότητας είναι δεδομένη˙ ο Φρόιντ μας έκλαιγε από νωρίς: «το υπερεγώ εκδίδει μια εντολή χωρίς να ενδιαφέρεται αν το άτομο μπορεί να την εφαρμόσει».
Διονύσιος Χαριτόπουλος.
Εγχειρίδιο Βλακείας.
