ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ : ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Ζούμε σ’ ένα ζωντανό πλανήτη, που αέναα ταξιδεύει μέσα σ’ ένα σύμπαν που διαρκώς πάλλεται.
Έτσι, δεχόμαστε, χωρίς κατά κανόνα να το συνειδητοποιούμε, ένα μεγάλο πλήθος ακτινοβολιών και δονούμαστε από τις συμπαντικές, αλλά και γήινες δυνάμεις & ενέργειες. Δυνάμεις έλξης και απώθησης ανάμεσα Ήλιο – σελήνη – πλανήτες – διάστημα, όμοιες με αυτές που απαντώνται και στο μικρόκοσμό μας! Δυνάμεις – ενέργειες – ακτινοβολίες από το γήινο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, τη φυσική ραδιενέργεια, τη σεισμική ενέργεια, την κοσμική ενέργεια, κ.ά.
Και σα να μην έφταναν οι ακτινοβολίες που εκπέμπονται από τις φυσικές πηγές, προσθέτουμε κι εμείς τις δικές μας από τις διάφορες τεχνητές πηγές: Ηλεκτρομαγνητικά πεδία από Ηλεκτρικές & Ηλεκτρονικές συσκευές, από αγωγούς μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, από Ιατρικές εφαρμογές, κ.ά.
Πιο κάτω, θα γίνει προσπάθεια αναφοράς στους διάφορους τύπους ακτινοβολιών, καθώς και Προτάσεις για την αποφυγή τους, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό.

1.1.- ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ

α) Κοσμική ακτινοβολία

Η κοσμική ακτινοβολία βρίσκεται πέρα από την ακτινοβολία γ στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, ταξιδεύει διαμέσου της γήινης ατμόσφαιρας, έχει πολύ μικρό μήκος κύματος και διεισδυτικότητα μεγαλύτερη από τις γνωστές μας ακτίνες Χ. Καθώς προσπίπτει στη Γη, εν μέρει απορροφάται από το έδαφος, ή αντανακλάται, ανάλογα με την ποιότητα του εδάφους. Σε περίπτωση που αντανακλάται προστίθεται στη γήινη ακτινοβολία.

β) Γήινο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο

Πρόκειται για ακτινοβολία γ, με την καταγραφή της οποίας ασχολείται η Επιστήμη της Γεωβιολογίας. Σύμφωνα με τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης Ernest Hartmann, η επιφάνεια της γης σαρώνεται από ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, οι οποίες, εφόσον δεν υπάρχουν τοπικές ανωμαλίες, σχηματίζουν ένα τετράπλευρο δικτύωμα, (το οποίο ονόμασε κοσμοτελλουρική ακτινοβολία), που έχει μήκος 2μ. στον άξονα Βορράς-Νότος και περίπου 2.5μ. στον άξονα Ανατολή-Δύση και πάχος και στις δύο περιπτώσεις περίπου 21 εκ. Οι διαστάσεις αλλάζουν όσο πλησιάζουμε στους Πόλους, όπου τα ορθογώνια επιμηκύνονται. Οι γραμμές του δικτυώματος ονομάζονται γραμμές Χάρτμαν. Τα σημεία διασταύρωσής τους ονομάζονται ΓΕΩΠΑΘΟΓΟΝΟΙ ΚΟΜΒΟΙ. Έχει παρατηρηθεί ότι τα σημεία αυτά έλκουν τους κεραυνούς, ενώ τα μυρμήγκια και οι γάτες τους αποζητούν, αντίθετα από τα σκυλιά που τους αποφεύγουν. Οι μέλισσες αποκτούν φρενήρη συμπεριφορά και παράγουν τριπλή ποσότητα μελιού, αλλά αν αφεθούν μόνιμα εκεί θα εξαντληθούν και θα πεθάνουν.
Οι κόμβοι έχει διαπιστωθεί ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνοι για την υγεία του ανθρώπου, αλλά και τα υπόλοιπα έμβια όντα (πιθανή ανάπτυξη καρκινωμάτων).
Οι αρχαίοι λαοί είχαν γνώση των ακτινοβολιών αυτών, ενώ κατείχαν και μεθόδους εξουδετέρωσής τους. Οι αρχαίοι Ετρούσκοι, οι Κέλτες, οι Ρωμαίοι, πριν κατοικήσουν σ’ ένα τόπο άφηναν μερικά πρόβατα να βοσκήσουν πάνω σ’ αυτόν και ύστερα από μερικούς μήνες εξέταζαν την κατάσταση της υγείας τους. Αν ήταν καλή, τότε έκτιζαν τα σπίτια τους στην περιοχή αυτή, ενώ οι νομάδες της Ασίας εγκαθιστούσαν τους καταυλισμούς τους εκεί που τα σκυλιά, κουρασμένα από την πορεία μαζεύονταν για να ξεκουραστούν.
Η ένταση του Γήινου ηλεκτρομαγνητικού πεδίου επηρεάζεται από τις κλιματολογικές συνθήκες, από την ώρα της ημέρας, (είναι μεγαλύτερη το μεσημέρι), την Ύπαρξη υπογείων ρευμάτων νερού, υπογείων ρηγμάτων, Ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, Πυλώνων, ραδιενεργών στοιχείων, μεγάλων μεταλλικών μαζών, καθώς και από τον Τύπο του εδάφους.

γ) Ακτινοβολία από το Έδαφος (Ραδόνιο)

Το Ραδόνιο είναι ραδιενεργό αέριο, που απελευθερώνεται από τη διάσπαση του ουρανίου που υπάρχει στο έδαφος, κυρίως σε γρανιτικά πετρώματα. Έχει σύμβολο Rn, ατομικό αριθμό 86 και ατομικό βάρος (222). Είναι άχρωμο, άοσμο, άγευστο και ανήκει στην ομάδα των ευγενών αερίων. Επειδή είναι πολύ βαρύ, τείνει να συγκεντρώνεται στις βάσεις των κτιρίων. Το πιο σταθερό του ισότοπο είναι το ραδόνιο 222 με χρόνο ημιζωής 3,8 ημέρες. Τα ραδιενεργά στοιχεία στα οποία διασπάται έχουν χρόνο ημιζωής δεκαετιών. Για το λόγο αυτό, η εισπνοή ραδονίου αποτελεί συνεχή κίνδυνο. Η ραδιενέργεια που οφείλεται στο ραδόνιο και στα ραδιενεργά θυγατρικά του αποτελεί, σύμφωνα με την Αμερικανική Επιτροπή για τις Επιπτώσεις από τη Ραδιενέργεια, τη μεγαλύτερη πηγή έκθεσης του ανθρώπου σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Κατά τη διάσπαση του ΡΑΔΟΝΙΟΥ παράγονται σωματίδια άλφα, άμεσες δόσεις των οποίων στο εσωτερικό των πνευμόνων θεωρείται ότι προκαλούν περισσότερους θανάτους από καρκίνο των πνευμόνων από οποιαδήποτε άλλη αιτία, με εξαίρεση το κάπνισμα. Οι επιπτώσεις στον πνευμονικό ιστό οφείλονται περισσότερο στα θυγατρικά του ραδονίου παρά στο ίδιο το ραδόνιο.
Το Ραδόνιο εισρέει στο εσωτερικό του κτιρίου από τον αέρα ή το έδαφος με διάχυση ή λόγω διαφοράς πίεσης, εφόσον υπάρχουν κατάλληλοι δίοδοι (ανοίγματα, ρήγματα ή αρμοί δαπέδου, σημεία εισόδου σωλήνων ύδρευσης-αποχέτευσης, κλπ.). Επίσης, υπάρχει στα οικοδομικά υλικά με τα οποία έχουμε οικοδομήσει το κτίριο (Σχ. 1 & 2).

Σημαντικό ρόλο παίζει ο Ρυθμός εκροής του Ραδονίου από το έδαφος, ο Τύπος εδάφους και το Ύψος της κατοικίας από το έδαφος. Στα υπόγεια υπάρχει μεγαλύτερη συγκέντρωση ραδονίου. Στα ΙΣΟΓΕΙΑ, οι συνεισφορές εδάφους, οικοδομικών υλικών, εξωτερικού αέρα είναι αντίστοιχα ~60%, ~20 % και ~20 %, ενώ στα ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΠΑΤΩΜΑΤΑ τα ποσοστά γίνονται ~0 %, ~50 % και ~50 %.

Η Ελλάδα, σε γενικές γραμμές, μπορεί να θεωρηθεί ότι βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με άλλες χώρες, καθώς δεν υπάρχουν σε μεγάλη έκταση γρανιτικά ή ραδιούχα πετρώματα. Όμως, παρόλα αυτά, υπάρχουν σημεία με υψηλές συγκεντρώσεις λόγω γεωλογικού σχηματισμού, αλλά οι κάτοικοι κατά κανόνα το αγνοούν καθώς το πρόβλημα δεν είναι ορατό. Σημειωτέον ότι η επίδραση του είδους του εδάφους στην υγεία έχει παρατηρηθεί από την αρχαιότητα.

Τα ΟΡΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ που έχουν θεσπιστεί στην Ευρώπη είναι:

-μελλοντικές κατοικίες 200 μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο

-υπάρχουσες κατοικίες 400 μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο

-χώροι εργασίας 500 μπεκερέλ ανά κυβικό μέτρο

Περιοχές με τη μεγαλύτερη συσσώρευση ραδονίου στην Ελλάδα(σε bequerel ανά κυβικό μέτρο)

Χωριό Νομός Συσώρευση ραδονίου σε bq/m³

Νεράιδα Θεσπρωτίας 511 bq/m³

Μελιβοία Ξάνθης 460 bq/m³

Κέντρο Πόλης Καβάλας 350 bq/m³

Σέλερο Ξάνθης 320 bq/m³

Πρασινάδα Δράμας 280 bq/m³

Μύκονος Κυκλάδων 280 bq/m³

Δεσκάτη Γρεβενών 279 bq/m³

Πεντάλοφο Κοζάνης 258 bq/m³

Νικίσιανη Καβάλας 237 bq/m³

Κέντρο Πόλης Θεσσαλονίκης 220 bq/m³

Δοξάτο Δράμας 211 bq/m³

Γενισέα Ξάνθη 200 bq/m³

1.2.-ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΠΗΓΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ

Είναι όλες οι ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, ηλεκτρικά δίκτυα υψηλής & χαμηλής τάσης, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, κεραίες κινητής τηλεφωνίας, ιατρικές συσκευές, συσκευές που παράγουν ραδιενέργεια, (π.χ. πυρηνικοί αντιδραστήρες), κλπ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΟΥ ΕΚΠΕΜΠΟΥΝ

2.1.- ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΕΣ

Ως ιοντίζουσες ακτινοβολίες θεωρούμε αυτές που μεταφέρουν ενέργεια μεγαλύτερη από 10eV. Πρόκειται για τις ακτινοβολίες γ και Χ, τις σωματιδιακές α, β, και κάποιες υποατομικές που εκπέμπονται τόσο από φυσικές πηγές (φυσικά ραδιοϊσότοπα, κοσμική ακτινοβολία), όσο και από τεχνητές πηγές (τεχνητά ραδιοϊσότοπα, ακτινολογικές λυχνίες).
Οι Ιοντίζουσες μπορούν να προκαλέσουν βιολογικές βλάβες λόγω καταστροφής μορίων ωφέλιμων για τη ζωή ή τον πολλαπλασιασμό του κυττάρου. Οι χημικές ρίζες που παράγονται από τη διάσπαση του μορίου μπορεί να επιτεθούν σε ωφέλιμα μόρια και να δημιουργήσουν χημικές ενώσεις βλαβερές για το κύτταρο, ιδιαίτερα όταν προκαλούν βλάβες στο γενετικό υλικό (μεταβίβαση κληρονομικών ανωμαλιών, καρκινογένεση).

2.2.- ΜΗ ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΕΣ

Ως μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες θεωρούμε αυτές που μεταφέρουν μικρή ενέργεια, ανίκανη να προκαλέσει άμεσα ιοντισμό, αλλά ικανή να προκαλέσει ηλεκτρικές, θερμικές ή χημικές επιδράσεις στα κύτταρα, άλλοτε ευεργετικές και άλλοτε επιβλαβείς. Πρόκειται για την ορατή ακτινοβολία, την υπέρυθρη, την υπεριώδη, τα μικροκύματα, τα ραδιοκύματα, τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα ηλεκτρικών συσκευών, τα LASER, κ.ά.)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Όπως διαπιστώνεται από τα πιο πάνω εκτεθέντα, το Ραδόνιο αποτελεί επικίνδυνη ακτινοβολία, καθώς είναι Ιοντίζουσα. Επιπλέον,η συνεισφορά των διαφόρων πηγών ακτινοβόλησης στη μέση ετήσια πρόσληψη, διαπιστώνεται ότι το Ραδόνιο καταλαμβάνει σχεδόν το 50% της συνολικής, ως εκ τούτου, επιβάλλεται η λήψη μέτρων για την απομάκρυνσή του από τους χώρους διαβίωσής μας.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΠΟ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ

4.1.- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΚΟΣΜΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

Εφόσον εντοπιστούν τα σημεία συγκέντρωσης της κοσμικής ακτινοβολίας με τα κατάλληλα όργανα, αποφεύγουμε να καθόμαστε στα σημεία αυτά.

4.2.- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΓΗΙΝΟ ΗΛ/ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

Γίνεται καταρχήν καταγραφή με διάφορα όργανα του δικτύου Hartmann στην περιοχή του υπόψη κτιρίου και στη συνέχεια κάνουμε αναδιάταξη των επίπλων, κατά τρόπο ώστε το κεφάλι και τα άλλα ζωτικά όργανα να βρίσκονται σε ουδέτερη ζώνη κατά την ώρα του ύπνου, η δε θέση όπου καθόμαστε κατά την ώρα εργασίας ή ανάπαυσης φροντίζουμε να βρίσκεται τουλάχιστον 50εκατ. μακριά από κόμβο.

4.3.- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΡΑΔΟΝΙΟ

Η καταγραφή γίνεται με εξειδικευμένα όργανα, ή απλούς μετρητές που μπορούμε να προμηθευτούμε από την Ε.Ε.Α.Ε. σε προσιτές τιμές. Οι μετρήσεις καλό θα είναι να γίνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα (90 ημέρες) για ορθότερα συμπεράσματα, επειδή τα επίπεδα επηρεάζονται από βαρομετρική πίεση, υλικά, επίπλωση, καθώς και άλλους παράγοντες. Αν το επίπεδα είναι πάνω από 4 picocuries ανά λίτρο, τότε θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ως ακολούθως:
-Αποφυγή καταρχήν Χρήσης ραδιενεργών υλικών κατά τη δόμηση, (π.χ. όχι γρανίτες σε πάγκους κουζίνας, όχι πλακάκια γρανίτη σε δάπεδα) (ΝΕΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ)
-Καλός & συχνός αερισμός χώρων (επιθυμητή η χρήση ανεμιστήρων οροφής για καλύτερη κυκλοφορία του αέρα-ανανέωση)
-Μόνωση του δαπέδου που ακουμπά στο έδαφος, (Υπόγειο ή Ισόγειο κατά περίπτωση), με ΕΙΔΙΚΗ ΣΤΕΓΑΝΩΤΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ. Σημειωτέον ότι η μεμβράνη θα πρέπει να φτάνει μέχρι τη στάθμη του περιβάλλοντα χώρου, περιμετρικά του κτιρίου.
-Με τη δημιουργία δεύτερου δαπέδου πάνω από το δάπεδο του υπογείου ή του ισογείου με ενδιάμεσο κενό & χρήση ειδικών πλαστικών τεμαχίων τύπου igloo για τη συγκέντρωση του ραδονίου και την απομάκρυνση εκτός οικοδομής (Μέθοδος αεριζόμενης θεμελίωσης).
-Με δίκτυο ΦΡΕΑΤΙΩΝ που συνδέονται μεταξύ τους με πλαστικούς σωλήνες και που παγιδεύουν το Ραδόνιο και το οδηγούν εκτός οικοδομής με σωλήνα απαγωγής.

4.4.- ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΠΗΓΩΝ

-Αποφυγή έκθεσης σε Τεχνητές πηγές ακτινοβολίας.
-Αποφυγή χρήσης Η.Υ. επί πολλές ώρες καθημερινά. Χρήση οθονών χαμηλής ακτινοβολίας, ή ειδικών φίλτρων. Όχι κοντινή απόσταση.
-Αποφυγή ιατρικών πράξεων με χρήση ακτίνων Χ, Lazer, κλπ., εάν δεν κρίνεται από τον θεράποντα ιατρό απολύτως αναγκαίο.
-Επιλογή χώρου διαμονής/ εργασίας μακριά από υψηλή τάση & κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
-Κλείσιμο ηλεκτρικών/ ηλεκτρονικών συσκευών από τον κεντρικό διακόπτη ή από την πρίζα όταν δεν λειτουργούν (ποτέ σε κατάσταση αναμονής).
-Κατασκευή ηλεκτρολογικής εγκατάστασης ακτινικά και όχι όπως συνηθίζεται κυκλικά.
-Χρήση ειδικών διακοπτών (bioswitch) για διακοπή ηλεκτρικού πεδίου στα υπνοδωμάτια κατά την ώρα του ύπνου.
-Χρήση μη ραδιενεργών υλικών τεχνητών εκ παραγωγής (π.χ. επικίνδυνου σιδηροπλισμού). ΝΑ ΖΗΤΑΜΕ ΠΑΝΤΟΤΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ! κλπ.

Και βέβαια, ο σημαντικότερος τρόπος προφύλαξης, όχι μόνο από τις ακτινοβολίες, αλλά και οποιαδήποτε άλλη εξωτερική πηγή «μόλυνσης», είναι η δική μας θέση απέναντι στα πράγματα, γιατί ο φόβος δεν είναι και ο καλύτερος σύμβουλος!…

Πηγή