Του Μάριου Δημόπουλου
Οι θερμίδες μας δίνουν ενέργεια. Γιατί λοιπόν αισθανόμαστε νύστα μετά από ένα μεγάλο γεύμα;
Συζητώντας χθες με ένα φίλο μου γιατρό, μου ανέφερε ότι όποιος νυστάζει μετά από ένα γεύμα αυτό είναι το πρώτο «εισιτήριο» για τον κόσμο του διαβήτη. Οι υψηλές σε σάκχαρα τροφές αυξάνουν την ινσουλίνη και νιώθουμε υπνηλία. Δεν του απάντησα τίποτα στο τηλέφωνο. Ήθελα να το σκεφτώ λίγο περισσότερο. Έχω διαβάσει αυτές τις απόψεις, έχουν κάποια βάση αληθείας, αλλά δεν εξηγούν τα πάντα. Παλιότερα είχα διαβάσει ότι όποιος νιώθει υπνηλία μετά το φαγητό, αυτό σημαίνει ότι έχει τροφικές αλλεργίες/ευαισθησίες στις συγκεκριμένες τροφές που έφαγε. Και αυτή η άποψη έχει κάποια δόση αλήθειας, αλλά δεν αποτελεί την πλήρη εξήγηση. Μόνο οι σακχαρούχες τροφές σου προκαλούν υπνηλία; Δεν θα το έλεγα! Εγώ όταν πίνω χυμούς φρούτων ή ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη όχι μόνο δεν νυστάζω, αλλά γίνομαι «τούρμπο». Αντίθετα αν τρώω μια μεγάλη ποσότητα φαγητού, είτε αυτή περιέχει μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης είτε περιέχει μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων, ΠΑΝΤΑ με πιάνει υπνηλία. Δεν θα ξεχάσω όταν πριν 4 χρόνια σε ένα συνέδριο είχα φάει για μεσημέρι γιαούρτι, λαχανικά και κοτόπουλο και πήγα να συνεχίσω την παρακολούθηση του συνεδρίου, αλλά τελικά με πήρε ο ύπνος πάνω στο κάθισμα. Μα είναι δυνατόν κάποιον να μην τον πιάσει υπνηλία μετά το μεσημέρι, αν έχει ξυπνήσει στις 7 το πρωί; Και χωρίς να έχει φάει, πάλι θα νυστάξει το μεσημέρι! Φαντάσου λοιπόν να φάει κιόλας ένα μεγάλο γεύμα που θα φέρει φόρτο στο στομάχι, και ο οργανισμός θα επικεντρωθεί στην πέψη. Το αίμα θα πάει στο στομάχι, αντί για τον εγκέφαλο, και θα νιώσουμε νύστα. Πολύ απλά σας φαίνονται, και με έχετε συνηθίσει να γράφω με πιο βιοχημικούς όρους. Ε, λοιπόν, μετά από αυτόν τον σύντομο πρόλογο, ας συνεχίσω με τον τρόπο που με γνωρίζετε.
Λίγα πράγματα περί εγκεφάλου και νευροδιαβιβαστών
Πώς ο εγκέφαλος παρασκευάζει ενέργεια; Μέσα σε κάθε νευρώνα κατοικούν εκατοντάδες μικροσκοπικές δομές που ονομάζονται μιτοχόνδρια. Αυτά λειτουργούν ως σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τα κύτταρα. Αυτοί οι μικροί σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καίνε καύσιμα για να δημιουργήσουν την καίρια ενέργεια ATP. Η ζωή του εγκεφάλου εξαρτάται από αυτό. Ενώ σχεδόν όλα τα όργανα και οι ιστοί του ανθρώπινου σώματος μπορούν να καίνε είτε λίπος είτε ζάχαρη για καύσιμο, ο εγκέφαλος μπορεί να καίει μόνο ζάχαρη (γλυκόζη) κάτω από φυσιολογικές καταστάσεις μη νηστείας. Αυτή η απαίτηση για γλυκόζη δημιουργεί δυνητικά προβλήματα για τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αποθηκεύσει ζάχαρη στα κύτταρά του, και έτσι εξαρτάται ολοκληρωτικά από μια διαρκή (δευτερόλεπτο ανά δευτερόλεπτο) παροχή καυσίμου από την κυκλοφορία του αίματος μέσω του εγκεφάλου. Τα εγκεφαλικά κύτταρα χρησιμοποιούν το 50% όλης της γλυκόζης της κυκλοφορίας του αίματος για καύσιμο και 20% όλου του εισπνεόμενου οξυγόνου. Η ικανότητα του εγκεφάλου να διεκδικεί αυτή τη μεγάλη ποσότητα γλυκόζης εξαρτάται από μια κυκλοφορία του αίματος σχετικά ελεύθερη από την ορμόνη μείωσης του σακχάρου του αίματος, την ινσουλίνη. Όθεν και η σημασία του χρωμίου (chromium picolinate) στη διατροφή, διότι εμποδίζει την απελευθέρωση της ινσουλίνης.
Ο τρόπος για να εξασφαλίσετε επαρκή γλυκόζη για τον εγκέφαλο είναι να αποφεύγετε τις τροφές με απλά σάκχαρα, όπως γλυκά και ποτά. Αυτές οι υψηλές σε σάκχαρα τροφές διεγείρουν έντονα την απελευθέρωση της ινσουλίνης. Οι τροφές με σύνθετους υδατάνθρακες, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και τα όσπρια, είναι πιο επιθυμητές και «φιλικές για τον εγκέφαλο» πηγές ζάχαρης. Είναι τα συμπληρώματα ζάχαρης της φύσης βραδείας αποδέσμευσης (time-release).
Καθένας από τους δισεκατομμύρια νευρώνες του εγκεφάλου λειτουργεί σαν ένας μικρο-υπολογιστής. Μέσα σε κάθε νευρώνα διεξάγονται νευρικές ωθήσεις ηλεκτρικά. Όταν όμως ανταλλάσσεται πληροφορία από ένα νευρώνα σε άλλον, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί χημικά που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές, για να επιτρέψουν στα εγκεφαλικά κύτταρα να επικοινωνήσουν μεταξύ τους (χημική γλώσσα).
Υπάρχουν περίπου 50 διαφορετικοί νευροδιαβιβαστές, αλλά η επικοινωνία που διεξάγεται ανάμεσα στα εγκεφαλικά κύτταρα χρησιμοποιεί περίπου μόνο 10 σημαντικούς νευροδιαβιβαστές. Ορισμένοι νευροδιαβιβαστές μεταφέρουν αισθήσεις πόνου, ενώ άλλοι δίνουν εντολή για εκούσιες μυϊκές κινήσεις. Μερικοί νευροδιαβιβαστές προκαλούν διεγερτικές συναισθηματικές απαντήσεις, ενώ άλλοι αναχαιτιστικές. Οι νευροδιαβιβαστές που κυβερνούν τις διεγερτικές συναισθηματικές απαντήσεις ονομάζονται κατεχολαμίνες, νοραδρεναλίνη (νορεπινεφρίνη) και αδρεναλίνη (επινεφρίνη), και προέρχονται από τα αμινοξέα φαινυλαλανίνη και τυροσίνη. Οι αντιδράσεις μας σε κάθε τι που αντιμετωπίζουμε, ο τρόπος με τον οποίο εξεγειρόμαστε από ένα τραγούδι ή μια παλιά εικόνα, που εξοργιζόμαστε από ένα επιχείρημα ή έναν συναισθηματικό πόνο που προκαλείται από κάποιον που αγαπάμε, ή διασκεδάζουμε από κάτι που βλέπουμε στην τηλεόραση – όλα εξαρτώνται από τη χημική γλώσσα του εγκεφάλου, και συγκεκριμένα από τους νευροδιαβιβαστές. Πάρα πολύ ή παρά πολύ λίγο από κάθε ένα από αυτά τα συστατικά θα μας κάνει υπο- ή υπερ-δραστήριους ανάλογα με το ερέθισμα.
Το πώς τρέφουμε τον εγκέφαλό μας επηρεάζει άμεσα την παραγωγή των νευροδιαβιβαστών. Οι νευροδιαβιβαστές καθορίζουν τη νοητική και συναισθηματική μας κατάσταση της ευεξίας. Η κατάλληλη διατροφή ή λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να διορθώσει ή να ενισχύσει τον νου, τη διάθεση, τη μνήμη και τη συμπεριφορά.
Η επίδραση του φαγητού στους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου
Μια έρευνα της M.I.T. (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης) έδειξε ότι τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών επηρεάζονται σημαντικά από ένα γεύμα. Ένα γεύμα πλούσιο σε πρωτεΐνη θα ενθαρρύνει τα υψηλά επίπεδα αδρεναλίνης/νορεπινεφρίνης με επακόλουθο την ετοιμότητα και γοργότητα. Ένα γεύμα πλούσιο σε απλά σάκχαρα και χαμηλή σε πρωτεΐνη αυξάνει συνήθως τα επίπεδα της σεροτονίνης, οδηγώντας έτσι σε μια χαλαρή ή και ακόμα νυσταλέα κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι ίσως θα ήταν καλή ιδέα το πρωινό και το μεσημεριανό γεύμα να είναι υψηλό σε πρωτεΐνες και χαμηλό σε υδατάνθρακες και το βραδινό γεύμα να είναι υψηλό σε υδατάνθρακες και χαμηλό σε πρωτεΐνες. Προσέξτε, τα απλά σάκχαρα οδηγούν σε χαλάρωση γιατί αυξάνουν τα επίπεδα της σεροτονίνης. Καταλαβαίνετε τώρα γιατί είστε πιο χαλαροί και νυστάζετε μετά από μια μακαρονάδα ή ένα μπωλ φρούτων; Γιατί αυξάνονται τα επίπεδα σεροτονίνης. Αντίθετα όταν τρώτε ένα γεύμα πλούσιο σε πρωτεΐνες νιώθετε περισσότερη διέγερση παρά υπνηλία. Αν μάλιστα κάνετε κετογενική δίαιτα (υψηλή ποσότητα λιπών, μέτρια ποσότητα πρωτεϊνών χαμηλή ποσότητα υδατανθράκων), θα νιώθετε περισσότερη διέγερση λόγω των κετόνων που κυκλοφορούν στο αίμα και πηγαίνουν στον εγκέφαλο.
Τα αμινοξέα των πρωτεϊνών που φέρνουν υπνηλία
Οι υδατάνθρακες προκαλούν υπνηλία, και οι πρωτεΐνες μας διεγείρουν. Αλήθεια; Εξαρτάται! Ρωτήστε έναν Αμερικανό πόση υπνηλία νιώθει μετά από ένα Thansgiving που θα φάει 3.500 θερμίδες σε ένα γεύμα. Τι τρώει; Γαλοπούλα. Ποιο είναι το κύριο αμινοξύ που περιέχει η γαλοπούλα; Η τρυπτοφάνη! Και τι προκαλεί η τρυπτοφάνη στον εγκέφαλο; Χαλάρωση και υπνηλία! Για αυτό και συνιστώνται συμπληρώματα τρυπτοφάνης ή 5-υδροξυτρυπτοφάνης (5-HTP) για αϋπνία και κατάθλιψη. Αλλά ο ένοχος δεν είναι μόνο η τρυπτοφάνη. Άλλες τροφές όπως το τυρί και τα αυγά περιέχουν αμινοξέα που προάγουν τον ύπνο. Τροφές επίσης πλούσιες σε πρωτεΐνες και χαμηλές σε υδατάνθρακες επιφέρουν τον ύπνο, όπως το γάλα. Πολλοί οι λόγοι. Μία οι καζεΐνες που περιέχει και δρουν σαν οπιούχα στον εγκέφαλο. Άλλη αιτία το ασβέστιο που περιέχει που έχει χαλαρωτική δράση. Και αν το πιούμε ζεστό θα μας χαλαρώσει ακόμα περισσότερο, και αν βάλουμε και μέλι θα μας χαλαρώσει ακόμα περισσότερο, αφού το μέλι θα αυξήσει την ποσότητα σεροτονίνης. Κάποιοι όμως με το γάλα δεν πρόκειται να κοιμηθούν και τόσο καλά. Ρωτήστε τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη, που όταν κάνουν αυτό το γιατροσόφι αντί για υπνηλία έχουν δυσπεψία, φούσκωμα ή και διάρροια και μένουν ξάγρυπνοι. Είδατε λοιπόν που τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, όπως θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε τα βιβλία διατροφής;
Το παρασυμπαθητικό σύστημα και οι νευρώνες ορεξίνης
Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη πυροδοτούν μια νευρική απάντηση μόλις περάσουν στο λεπτό έντερο. Αυτή η απάντηση, σε αυτό που ονομάζεται παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, λέει στο σώμα μας να επιβραδύνει και να επικεντρωθεί στην αφομοίωση παρά να βγει έξω και να αναζητήσει περισσότερο φαγητό. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια ομάδα κυττάρων εγκεφάλου που ονομάζονται νευρώνες ορεξίνης και βρίσκονται στον υποθάλαμο είναι πολύ ευαίσθητα στα επίπεδα γλυκόζης, τα οποία ανεβαίνουν μετά από ένα μεγάλο γεύμα. Αυτοί οι νευρώνες παράγουν μια πρωτεΐνη, την ορεξίνη. Η υπερβολική γλυκόζη στο αίμα καταστέλλει την ορεξίνη, η οποία είναι το πιο σημαντικό πεπτίδιο που ελέγχει την εγρήγορση και την αγρυπνία. Η ορεξίνη δεν είναι η μόνη νευρορμόνη που σχετίζεται με τον ύπνο και επηρεάζεται από τα τρόφιμα. Καθώς αυξάνεται η ποσότητα των τροφίμων, αυξάνεται και η ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνεται ως φυσιολογικό μέρος της πέψης του οργανισμού. Η ινσουλίνη, με τη σειρά της, αυξάνει την ποσότητα σεροτονίνης και μελατονίνης που κατακλύζουν τον εγκέφαλο, δύο χημικές ουσίες που σχετίζονται με την υπνηλία (και, για αυτό το λόγο, την ευτυχία). Και όμως επαναλαμβάνω, δεν έχει σχέση με τη μεταγευματική υπνηλία τόσο αυτό που τρώτε. Όταν τρώτε, το παρασυμπαθητικό σας σύστημα (ξεκούραση και πέψη) αυξάνεται και το συμπαθητικό σύστημα (αγώνας ή πτήση) μειώνεται. Αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα από τη σύνθεση του γεύματος.
Σημασία έχει η ποσότητα φαγητού και η διαδικασία της πέψης. Περισσότερο φαγητό, λιγότερη ροή αίματος στον εγκέφαλο
Είναι κακό και επικίνδυνο κάποιος να νιώσει υπνηλία μετά από ένα μεγάλο γεύμα; Εξαρτάται! Για ένα άτομο σαν και μένα που έχει γαστροπάρεση και το στομάχι του χρειάζεται 24 ώρες να αδειάσει στερεά φαγητά, η ανά 48ωρη λήψη μιας τέτοιας τροφής δεν είναι πρόβλημα. Ακόμα και η κατανάλωση 8 ποτηριών φρέσκου χυμού, π.χ. μήλου, μονοκοπανιά. Γιατί; Διότι εφόσον το στομάχι αργεί να αδειάσει, αργούν τα σάκχαρα να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος και το πάγκρεας δεν αντιλαμβάνεται αυτό το γεύμα ως υψηλού γλυκαιμικού δείκτη, αλλά ως χαμηλού. Πόσοι συνάδελφοί μου με ζηλεύουν όταν με βλέπουν να τρώω μια γαβάθα παγωτό και να είμαι σαν στέκα του μπιλιάρδου, και αυτοί να βλέπουν το παγωτό από το τηλεσκόπιο, γιατί και κοιτάζοντάς το απλώς θα παχύνουν; Για έναν όμως που χωνεύει γρήγορα και τρώει κάθε 4 ώρες μεγάλες μερίδες φαγητού (και μάλιστα πλούσιες σε υδατάνθρακες) εκεί είναι που ξεκινούν τα προβλήματα: παραπανίσια κιλά, αντίσταση στην ινσουλίνη, προδιαβήτης και στο τέλος διαβήτης). Για να σας αποδείξω ότι αυτό που μετράει για την υπνηλία είναι ο φόρτος του στομάχου, θα σας πω μια προσωπική εμπειρία. Μια φορά είχα μείνει σκοπίμως για πειραματισμό τρεις μέρες νηστικός και με ξηρασία. Την τέταρτη μέρα άρχισα να ενυδατώνομαι με μπόλικο νερό και μετά τη διαδικασία της ενυδάτωσης έπρεπε να ακολουθήσει η διαδικασία της σίτισης. Είχα για γεύμα μισό κιλό πρόβειο γιαούρτι, μισό κιλό μπρόκολο με μπόλικο ελαιόλαδο και λάδι καρύδας και ένα μεγάλο μπούτι κοτόπουλο ψημένο στο φούρνο με πατάτες. Ξεκινώ πάντα με γιαούρτι διότι ως δροσιστικό μου ανοίγει την όρεξη για περαιτέρω τροφή. Μόλις έφαγα το γιαούρτι με πήρε βαθύς ύπνος! Μετά από ένα τέταρτο με σκουντάνε οι γονείς μου λέγοντας: «Μάριε, σε πήρε ο ύπνος στην καρέκλα, δεν θα συνεχίσεις το φαγητό σου;». Είδατε να έφαγα καμιά τροφή πλούσια σε υδατάνθρακες; Όχι, ένα γιαούρτι που λόγω νηστείας το στομάχι μου το ένιωσε σαν 1 κιλό κατσίκι και άρχισε τη διαδικασία της πέψης!
Αλλά δεν τα λέω μόνο εγώ αυτά. Η διατροφολόγος δρ. Anju Sood εξηγεί τη φυσιολογία πίσω από αυτό: «Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που δουλεύουν εδώ: η πιο σημαντική λειτουργία μετά το φαγητό είναι η πέψη που απαιτεί ενέργεια, οπότε όλες οι ροές του αίματος σας εκτρέπονται προς το σκοπό της πέψης, και λόγω αυτού του γεγονότος νιώθετε ενεργειακό έλλειμμα και επίσης υπνηλία». Για να το πούμε πιο απλά: Όσο περισσότερο τρώτε, τόσο περισσότερη ενέργεια χρειάζεται για να διασπαστεί το φαγητό, και τόσο πιο νυσταγμένος αισθάνεστε. Και θα με ρωτήσει κάποιος. Δηλαδή δεν παίζει ρόλο και το τι θα φάμε; Ασφαλώς και παίζει ρόλο. Η δρ. Anju Sood εξηγεί: «Εκτός από αυτό εξαρτάται επίσης από το φαγητό που τρώτε. Εάν το γεύμα σας είναι γεμάτο με λίπος, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να χωνέψετε. Αν έχετε γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες, η ζάχαρη πηγαίνει στο ήπαρ και παράγεται αυξημένη ποσότητα ινσουλίνης. Σε αυτή τη διαδικασία, διεγείρεται επίσης ο νευροδιαβιβαστής σεροτονίνη ο οποίος προκαλεί ύπνο». Όταν τρώτε, τα αιμοφόρα αγγεία της γαστρεντερικής οδού διαστέλλονται, αυξάνοντας την τοπική ροή αίματος. Το αίμα βυθίζεται στο στομάχι σας για να ξεκινήσει η επεξεργασία του φαγητού.
Δεδομένου ότι το αίμα κινείται στο γαστρεντερικό σας σύστημα, αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλός σας έχει λιγότερο αίμα και επομένως λιγότερο οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην κόπωση.
Κιρκάδιος ρυθμός και μεταγευματική υπνηλία
Ίσως παρατηρήσετε ότι αισθάνεστε πιο κουρασμένοι μετά το μεσημεριανό γεύμα από το πρωινό ή το δείπνο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει ένας ρυθμός στην αφύπνιση και γύρω στις 1-3 το μεσημέρι αισθάνεστε πιο κουρασμένοι. Μετά τις 10πμ, η ώθηση του ύπνου αρχίζει να ανεβαίνει, φτάνοντας στην κορυφή περίπου στις 2μμ. Η κυματιστή πορτοκαλο-κόκκινη γραμμή δείχνει τον κιρκαδικό ρυθμό της κόπωσης. Το άλλο μέρος (ανάγκη ύπνου) απεικονίζει τη σταθερή συσσώρευση μεταβολικών προϊόντων όπως η αδενοσίνη που προκαλούν κόπωση. Το συμπέρασμα είναι ότι είναι πιο πιθανό να κουραστετεί μετά το γεύμα για λόγους κιρκάδιου ρυθμού.
Μήπως φταίει η φλεγμονή και οι τροφικές ευαισθησίες;
Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι για τη μεταγευματική υπνηλία και κόπωση μπορεί να οφείλεται η προκληθείσα από διάφορες τροφές φλεγμονή; Οι υδατάνθρακες και τα φυτικά τρόφιμα περιέχουν ένα ευρύ φάσμα χημικών ουσιών που είναι μπορούν να ερεθίσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, προκαλώντας φλεγμονή. Τέτοιου είδους χημικά συστατικά είναι οι λεκτίνες, οι αμίνες, οι τανίνες, οι αναστολείς τρυπσίνης, τα φυτικά οξέα και η γλουτένη. Οι φλεγμονώδεις κυτοκίνες TNF(παράγοντας νέκρωσης όγκων) και IL-1b (ιντερλευκίνη 1b) μπορούν να καταστείλουν την ορεξίνη. Πολλοί άνθρωποι έχουν κρυφές τροφικές ευαισθησίες (IgG) και λαμβάνουν φλεγμονή από κάποιες από τις τροφές που τρώνε. Πολλοί ασθενείς που αφαιρούν αυτές τις τροφές που τους προκαλούν φλεγμονή ισχυρίζονται ότι τους εξαφανίζεται η μεταγευματική υπνηλία και κόπωση.
Μήπως φταίει η αλκαλικότητα του αίματος
Για το παραμύθι της αλκαλικής διατροφής έχω γράψει ολόκληρο άρθρο. Οι οπαδοί της αλκαλικής διατροφής υποστηρίζουν ότι πρέπει να τρώμε αλκαλικές τροφές για να διατηρείται το pH του αίματος αλκαλικό, γιατί αν είναι όξινο θα αρρωστήσουμε. Οι τροφές όμως που τρώμε δεν μπορούν να επηρεάσουν το pH του αίματος. Κάποιοι όμως φτάνουν στο αντίθετο συμπέρασμα: Ότι η αλκαλικότητα του αίματος μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα, και δη κόπωση μετά από ένα γεύμα. Η ορεξίνη είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στις μικροαλλαγές του pH του αίματος. Όταν η οξύτητα του αίματος μειώνεται προσωρινά και το αίμα σας γίνεται λίγο πιο αλκαλικό, η ορεξίνη πιθανότατα θα κατασταλεί και θα προκύψει κούραση. Όταν τρώτε, το στομάχι σας χρειάζεται να δημιουργήσει υδροχλωρικό οξύ, το οποίο είναι πολύ όξινο. Αυτό τραβάει κάποια οξύτητα από το αίμα σας και προκαλεί προσωρινά μια μικρή αύξηση στο pH (χαμηλότερη οξύτητα). Άρα κάθε άλλο παρά αλκαλικότητα θέλετε στο αίμα σας για να έχετε καλή υγεία!
Ο ρόλος της λεπτίνης στη μεταγευματική υπνηλία
Όταν τρώτε, η λεπτίνη ανεβαίνει. Η λεπτίνη είναι ικανή να προκαλέσει φλεγμονή και να σας κάνει κουρασμένους. Οι κορυφώσεις της λεπτίνης σχετίζονται με κόπωση σε διάφορες μελέτες. Η λεπτίνη αυξάνεται περισσότερο από τους υδατάνθρακες από ό, τι από την πρωτεΐνη ή το λίπος, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει, εν μέρει, γιατί οι υδατάνθρακες κάνουν τους ανθρώπους πιο κουρασμένους από άλλα μακροθρεπτικά συστατικά.
Η χολεκυστοκινίνη μετά από λιπαρά γεύματα
Η χολεκυστοκινίνη είναι μια εντερική ορμόνη που απελευθερώνεται μετά από ένα γεύμα πλούσιο σε λίπη ή σε λεκτίνες, καθώς και από την κατανάλωση μιας δίαιτας υψηλής σε πρωτεΐνες. Η χολεκυστοκινίνη προκαλεί υπνηλία και κόπωση και αυτό συμβαίνει επειδή αλληλεπιδρά άμεσα με τον υποθάλαμο. Η χολεκυστοκινίνη αναστέλλει την υποθαλαμική νοραδρεναλίνη, η οποία είναι ένας ευλογοφανής μηχανισμός για το ότι προκαλεί κόπωση και καταστέλλει την όρεξη.
Συμπέρασμα
Μπερδευτήκατε; Τα βλέπετε περίπλοκα; Μα είναι περίπλοκα. Αν ήταν έτσι, δεν θα μελετούσα διατροφική βιοχημεία εδώ και 18 χρόνια… Δεν είναι απαραίτητα κακό να νιώθετε υπνηλία μετά από ένα μεγάλο γεύμα, και δη το μεσημέρι. Φροντίστε όμως να μην τρώτε πολλούς υδατάνθρακες. Μήπως όμως η μεταγευματική σας κόπωση είναι πολύ ενοχλητική και δυσλειτουργική; Αν ναι, τότε θα πρέπει να το συζητήσετε με έναν εξειδικευμένο διατροφολόγο και φυσικοπαθητικό, διότι, ναι, υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπίσετε τη μεταγευματική κόπωση.
Πηγές
https://en.wikipedia.org/wiki/Orexin
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1279673/
https://en.wikipedia.org/wiki/Parasympathetic_nervous_system
https://en.wikipedia.org/wiki/Circadian_rhythm
https://en.wikipedia.org/wiki/Leptin
http://www.yourhormones.info/hormones/leptin/
https://en.wikipedia.org/wiki/Cholecystokinin
http://www.anjusood-nutrition.com/
Μάριος Δημόπουλος
Διατροφολόγος-Συγγραφέας
Πηγή
