Ο #Νίκος_Καρούζος, γεννημένος σαν σήμερα το 1926, ήταν ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς. Η ποίηση του έχει χαρακτηρισθεί ως φιλοσοφική, θρησκευτική, μυστική, μα δεν είναι τόσο η μεταφυσική διάσταση που τη διακρίνει, αλλά «μια υπαρξιακή πλησμονή, που τον ωθεί πέρα από τα όρια του εγώ, προς τη συγχώνευση με το αισθητό σύμπαν». Σύμβολό του είχε το άλογο, τόσο ως ζώο όσο και ως ουσιαστικό ("α-λoγο"), μαθαίνω.
Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος και ο παππούς από την πλευρά της μητέρας του ιερέας και δάσκαλος και συνέβαλαν σημαντικά στα πρώτα παιδικά του χρόνια στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Ιδιαίτερα η πλούσια βιβλιοθήκη του ιερέα παππού του. Και παρότι χαρακτήρισε εαυτόν ορθόδοξο «εξ ανάγκης λόγω καταγωγής», θεωρούσε τη θρησκευτικότητα «γάμο με την αγωνία», με τον ίδιο να παραμένει στο στάδιο του «αρραβώνα».
To 1945 εισάγεται στη Νομική Σχολή Αθηνών. Τον Ιούνιο του 1946 γλιτώνει από σύλληψη και εκτέλεσή του από την Οργάνωση Χ. Την επόμενη χρονιά εξορίζεται στην Ικαρία για πέντε μήνες. Το 1951 υπηρετεί τη θητεία του στη Μακρόνησο και το 1953 εξορίζεται πάλι, στη Μακρόνησο. Νοσηλεύτηκε στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο όπου απαλλάχθηκε από την στρατιωτική θητεία χωρίς να υπογράψει δήλωση μετανοίας, για λόγους υγείας. Εγκαταλείπει τις σπουδές στη Νομική και την προοπτική να γίνει δικηγόρος. Αρχίζει να συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά δημοσιεύοντας πoιήματα και άλλα πεζά κείμενα, όπως τα Αθηναϊκά Γράμματα, Επιθεώρηση Τέχνης, Νέα Εστία, Ευθύνη, Σύνορο, Διαγώνιος.
Αν και ξεκίνησε στους κόλπους της αριστεράς, αν και πλήρωσε με εξορίες την αντιστασιακή του δράση, ξέφυγε γρήγορα από τις αγκυλώσεις της και παρέμεινε πάντα μακριά από οποιαδήποτε έννοια στράτευσης. Δήλωνε αντι-εξουσιαστής και αντίθετος στην ατομική ιδιοκτησία. Ανένταχτος και αποσυνάγωγος, αλλεργικός σε κάθε είδους δογματισμούς.(lifo.gr) Η στράτευση η δικιά του πάντα στο πλευρό της ποίησης:
............"πρέπει να το ξέρεις πως εγώ τα δόγματα ή τα καίω ή τα κοπρίζω "
............"πρέπει να το ξέρεις πως εγώ τα δόγματα ή τα καίω ή τα κοπρίζω "
Το 1961 βραβεύεται με το Β' Κρατικό Βραβείο ποίησης και το 1962 με Α΄Βραβείο ποίησης της Ομάδας των Δώδεκα και το 1988 βραβεύεται με το Κρατικό Λογοτεχνικό βραβείο ποίησης.
Αντιμετωπίζει διάφορα προβλήματα υγείας (καρδιολογικά, διάγνωση καρκίνου). Νοσηλεύεται σε διάφορες κλινικές της Ελλάδος και του εξωτερικού και γράφει:
..... "Θα πεθάνω ζητώντας έναν ήλιο στα μεγάλα χρονικά μυστήρια κομματιάζοντας τη νύχτα μ' ένα σμήνος γαλαξίες αιωρούμενος δίχως τη μητρυιά μας την αλύγιστη βαρύτητα δίχως τα δάκρυα που μας επιβάλλει η Ελλάδα τουτ' η χώρα που παιδεύει τα δροσερά Ελληνόπουλα κι ανεμίζει τους αμέτρητους γραικύλους"
..... "Θα πεθάνω ζητώντας έναν ήλιο στα μεγάλα χρονικά μυστήρια κομματιάζοντας τη νύχτα μ' ένα σμήνος γαλαξίες αιωρούμενος δίχως τη μητρυιά μας την αλύγιστη βαρύτητα δίχως τα δάκρυα που μας επιβάλλει η Ελλάδα τουτ' η χώρα που παιδεύει τα δροσερά Ελληνόπουλα κι ανεμίζει τους αμέτρητους γραικύλους"
Πεθαίνει στις 28 Σεπτεμβρίου 1990.
Έχει πει:
- Να ανταλλάζεις νομίσματα-στίχους με απουσία · η χειρότερη μορφή να αναπνέουμε.
- Eίμ' ένα ράμφος νευρωτικά χωμένο στο αίνιγμα.
- Την καλησπέρα μου στα Ιδανικά σας.
- Αγαπήστε... Μέχρι να γίνουν θρύψαλα οι καρδιές σας..
Ζήστε... Μέχρι θανάτου.. Τότε μόνο θα μάθετε.... Τι σημαίνει Ελευθερία..!!
Ζήστε... Μέχρι θανάτου.. Τότε μόνο θα μάθετε.... Τι σημαίνει Ελευθερία..!!
