Θέλετε να βελτιώσετε την υγεία σας; Θέλετε να αισθανθείτε καλύτερα σε πολλά προβλήματα υγείας που σας ταλαιπωρούν; Θέλετε να ξαναβρείτε την πνευματική διαύγεια που έχετε χάσει; Πρέπει να ασχοληθείτε με το μικροβίωμα σας . Σας μίλησα στην χθεσινή μου δημοσίευση για τον ρόλο του μικροβιώματος στην υγεία μας . Σήμερα θα σας αναλύσω τι πρέπει να κάνετε για να έχετε υγιές μικροβίωμα.
Επειδή στην άτυπη ψηφοφορία που έγινε χθες μου ζητήσατε να παραμείνω αναλυτικός και να γράφω όσα πρέπει να πω , ας είναι πολλά , θα σας τα πω αναλυτικά. Φίλοι μου τελευταία ξανασκέφτομαι πολύ βαθιά το θέμα του μικροβιώματος. Μιλάμε όλοι για ποικιλομορφία, για πλήθος ειδών, για προβιοτικά και πρεβιοτικά, αλλά στην πραγματικότητα το ζήτημα δεν είναι η ποικιλία. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η απώλεια. Έχουμε χάσει μικρόβια που κουβαλούσαμε από τη γέννησή μας, στελέχη που για εκατομμύρια χρόνια ζούσαν μαζί μας και ρύθμιζαν τον μεταβολισμό, τη φλεγμονή και το ανοσοποιητικό μας. Ζούσαμε μέσα στη φύση, στο χώμα, στα ζώα, στο νερό. Σήμερα, με τη μανία της αποστείρωσης, με τα αντισηπτικά και τα χημικά καθαριστικά, αποκόψαμε τον εαυτό μας από το μικροβιακό περιβάλλον που μας διαμόρφωσε. Κι έτσι, το εσωτερικό μας οικοσύστημα φτώχυνε.Το μικροβίωμα είναι κάτι που αρχίζει να σχηματίζεται από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Δεν είναι τυχαίο, είναι το πρώτο δώρο που παίρνουμε στη ζωή. Τα πρώτα μικρόβια περνούν στο σώμα μας τη στιγμή της γέννησης, μέσω της επαφής με τη μητέρα. Είναι αυτά που χτίζουν τη βάση του ανοσοποιητικού μας. Αν το παιδί μεγαλώσει μέσα στη φύση, αν αγγίξει χώμα, ζώα, φυτά, αν φάει φρέσκες τροφές χωρίς υπερβολική επεξεργασία, το μικροβίωμα του γίνεται ανθεκτικό, λειτουργικό, ζωντανό. Αν όμως μεγαλώσει μέσα σε αποστειρωμένα σπίτια, με τεχνητές τροφές και απολυμαντικά παντού, το οικοσύστημα αυτό δεν αναπτύσσεται ποτέ όπως πρέπει.
Υπάρχουν σήμερα ολόκληρα είδη βακτηρίων που οι άνθρωποι των πόλεων δεν έχουν πια. Αυτά τα μικρόβια υπήρχαν για να χωνεύουν φυτικές ίνες, να φτιάχνουν βιταμίνες όπως η Κ2, να μετατρέπουν ουσίες σε αντιφλεγμονώδεις ενώσεις, να παράγουν νευροχημικούς μεταβιβαστές όπως GABA και σεροτονίνη. Ήταν η γέφυρα ανάμεσα στο έντερο και τον εγκέφαλο, το κέντρο της ομοιόστασης του σώματος. Όταν λείπουν, ο οργανισμός μπαίνει σε χρόνια κατάσταση φλεγμονής, η εντερική διαπερατότητα αυξάνεται, το ανοσοποιητικό υπεραντιδρά και η ισορροπία χάνεται.
Η ουσία είναι πως δεν έχει σημασία να έχουμε πολλά μικρόβια, αλλά να έχουμε τα σωστά. Το ζητούμενο δεν είναι η ποικιλία, αλλά η λειτουργικότητα. Θέλουμε ένα μικροβίωμα που παράγει βουτυρικό, προπιονικό, βιταμίνη Κ2, που ανακυκλώνει τα χολικά οξέα και κρατάει σταθερό το pH του εντέρου. Όλα αυτά δεν τα φέρνει μόνο μια κάψουλα προβιοτικών (την οποία δεν δίνει συνήθως κάποιος που γνωρίζει τι ακριβώς στελέχη πρέπει να δώσει ανάλογα με την κάθε συγκεκριμένη πάθηση, αλλά ο φαρμακοποιός) .Τα φέρνει ο τρόπος ζωής και η διατροφή.
Έχω καταλήξει ότι υπάρχουν οκτώ βασικοί πυλώνες για να ξαναζωντανέψει το μικροβίωμα. Ο πρώτος είναι τα ανθεκτικά άμυλα και οι φυτικές ίνες. Τα βρίσκουμε σε ρίζες( θα γράψω αύριο ειδικό άρθρο για αυτές γιατί είναι πολύ σημαντικές) , σε πράσινες μπανάνες, σε πατάτες που έχουν κρυώσει μετά το μαγείρεμα. Είναι τα τρόφιμα που φτάνουν άθικτα στο παχύ έντερο και γίνονται τροφή για τα βακτήρια που παράγουν βουτυρικό. Αυτά τα βακτήρια κρατούν τον εντερικό φραγμό σφιχτό και υγιή.
Ο δεύτερος είναι οι πολυφαινόλες από βότανα, μπαχαρικά, φρούτα και τσάγια. Οι πολυφαινόλες δεν είναι για εμάς, είναι για τα μικρόβιά μας. Αυτές τις διασπούν και παράγουν αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ουσίες που προστατεύουν τα κύτταρα από τη γήρανση και βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη.
Ο τρίτος είναι τα ζυμωμένα τρόφιμα. Το αληθινό γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο, τα παραδοσιακά τουρσιά, η κομπούχα. Αυτές οι τροφές δεν είναι απλώς προβιοτικά, είναι δάσκαλοι. Μπαίνουν, διδάσκουν, ρυθμίζουν, αποκαθιστούν την επικοινωνία των βακτηρίων μεταξύ τους και αποχωρούν. Το αποτύπωμά τους όμως μένει.
Ο τέταρτος είναι οι διαλυτές ίνες από φρούτα και λαχανικά όπως μήλα, μπρόκολο, σπαράγγια, πράσα, κρεμμύδι. Αυτές τρέφουν τα bifidobacteria και τα lactobacilli, μικρόβια που σχετίζονται με μακροζωία, χαμηλό βάρος και καθαρή σκέψη.
Ο πέμπτος είναι τα μεταλλικά στοιχεία. Μαγνήσιο, ψευδάργυρος, σελήνιο. Αυτά είναι συμπαράγοντες για τα ένζυμα των βακτηρίων. Χωρίς αυτά δεν γίνεται σωστός μεταβολισμός, δεν υπάρχει παραγωγή ενέργειας, ούτε σύνθεση βιταμινών του συμπλέγματος Β.
Ο έκτος είναι τα φυσικά λιπαρά, ειδικά τα ωμέγα 3 από λιπαρά ψάρια, καρύδια και σπόρους. Αυτά διαμορφώνουν το μικροβίωμα, αυξάνουν τα βακτήρια που παράγουν βουτυρικό και μειώνουν την παρουσία παθογόνων.
Ο έβδομος είναι οι ζωμοί από κόκαλα, πλούσιοι σε κολλαγόνο, γλυκοζαμινογλυκάνες και αμινοξέα όπως η γλυκίνη και η προλίνη. Τρέφουν τα κύτταρα του εντέρου, αποκαθιστούν τον βλεννογόνο και ενισχύουν τα βακτήρια που ζουν στην επιφάνειά του.
Και ο όγδοος, ο πιο παραμελημένος, είναι η ίδια η επαφή με τη φύση. Τα σύκα που θα φάτε με τη φλούδα από το δέντρο χωρίς να τα πλύνετε, το βιολογικό μήλο που θα φάτε με τον ίδιο τρόπο, τα φρούτα του δάσους (bluberries , raspberries, blackberries) , ο αέρας που μυρίζει βροχή, η επαφή με τα φυτά και τα ζώα, ο ήλιος, το περπάτημα ξυπόλητος. Όλα αυτά δεν είναι απλώς ρομαντισμός. Είναι βιολογία. Είναι οι φυσικές πύλες μέσα από τις οποίες το σώμα ανανεώνει τη μικροβιακή του ποικιλία και επανεκπαιδεύει το ανοσοποιητικό.
Η υγεία του εντέρου είναι μνήμη. Μνήμη της γέννησης, του περιβάλλοντος, της σχέσης με τη γη. Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από αυτή τη μνήμη, τόσο περισσότερο χάνουμε την ισορροπία μας. Οι αλλεργίες, τα αυτοάνοσα, οι φλεγμονές, η κόπωση, δεν είναι τυχαία. Είναι η φωνή ενός εντέρου που έχασε τη σύνδεσή του με τη φύση.
Δεν χρειάζονται περίπλοκες θεραπείες για να αποκαταστήσουμε αυτή τη σχέση. Χρειάζεται απλότητα. Να τρώμε πραγματικό φαγητό, να εκτιθέμεθα στο φως, να αγγίζουμε το χώμα, να γελάμε, να περπατάμε, να μην απολυμαίνουμε τα πάντα. Το μικροβίωμα δεν θέλει αποστείρωση, θέλει ζωή.
Το έντερο δεν είναι απλώς όργανο. Είναι ένας κόσμος ολόκληρος, ένας ζωντανός συνεταίρος που καθορίζει την ενέργεια, τη διάθεση, τη σκέψη και τη μακροζωία μας. Όσο περισσότερο το φροντίζουμε με σεβασμό και φυσικότητα, τόσο περισσότερο μας ανταποδίδει με ισορροπία, καθαρό μυαλό και δύναμη. Δεν υπάρχει φάρμακο που να το υποκαθιστά. Μόνο η επιστροφή σε αυτό που ήμασταν: μέρος της φύσης, όχι παρατηρητές της.
