Είναι γνωστή η φράση : γεννιόμαστε μόνοι , πεθαίνουμε μόνοι . Λάθος. Γεννιόμαστε μόνοι , αλλά στην πορεία της ζωής μας ,από την στιγμή της γέννησης ακόμα, αποικιζόμαστε από τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς και πεθαίνουμε έχοντας πάνω από 100 τρισεκατομμύρια από αυτούς μέσα μας .
Τα μικρόβια που έχουμε μέσα στο έντερο μας αποτελούνται από πάνω από χίλια στελέχη , η συντριπτική πλειοψηφία εκ των οποίων όχι μόνο δεν μας βλάπτει , αλλά μας ωφελεί παράγοντας βιταμίνες του συμπλέγματος Β , βιταμίνη Κ , λιπαρά οξέα βραχείας αλυσου και παράγοντας αντιβιοτικά τα οποία όχι μόνο δεν βλάπτουν τον δικό μας πληθυσμό μικροβίων , αλλά εμποδίζουν άλλα παθογόνα να εισβάλλουν και να μας μολύνουν . Κρατούν δε σε καταστολή κάποια παθογόνα μικρόβια που εχουμε έτσι και αλλιώς μέσα στο έντερο μας όπως το κλωστηρίδιο difficile, η υπερανάπτυξη του οποίου μετά από χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στο θάνατο του ασθενούς αν δεν αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως . Δυστυχώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής , η κατάχρηση αντιβιοτικών , το άγχος , τα οινοπνευματώδη ,τα αντιβιοτικά στα κρέατα που καταναλώνουμε καταστρέφουν το μικροβιωμα του εντέρου μας και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση ή επιδείνωση πολλών ασθενειών .
Πρώτα θα σας μιλήσω για τα << καλά >> μικρόβια που έχουμε στο έντερο μας και την σημασία τους στην υγεία μας . Όσο παράξενο και αν φαίνεται το 99% των μικροβίων στην γη είναι επωφελή στον άνθρωπο . Η παραγωγή ψωμιού , γιαουρτιού., τυριών ,μπυρας κ.λ.π.γινεται με αυτά. Είναι απαραίτητα για την καλλιέργεια και την αναγέννηση του εδάφους. Βοηθούν στην παραγωγή οξυγόνου και υποστηρίζουν την υγεία των φυτών , ζώων και του ανθρώπου . Στον άνθρωποι κάνουν τα εξής : παράγουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β και βιταμίνη Κ . Παράγουν αντιβιοτικά τα οποία εμποδίζουν τον αποικισμό του εντέρου μας από άλλα παθογόνα μικρόβια. Συντελούν στην παραγωγή βλέννας από το επιθήλιο του εντέρου η οποία δρα ως φραγμός στην είσοδο παθογόνων μικροβίων στο εντερική τοίχωμα . Παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσου (SCFAs) , οξικό, προπιονικό και βουτυρικό οξύ τα οποία έχουν τις ακόλουθες σημαντικότατες δράσεις : χρησιμεύουν σαν κύρια πηγή ενέργειας για τα κύτταρα του εντέρου , αυξάνουν την παραγωγή βλεννας και συντελούν στην ακεραιότητα του επιθηλιακου φραγμού βοηθώντας στην παραγωγή ειδικών πρωτεϊνών που εξασφαλίζουν την στέρεη συνοχή μεταξύ των κυττάρων του επιθήλιο του εντέρου μας και την αποτροπή εισόδου στην συστηματική κυκλοφορία τοξινών και μικροβίων.
Επίσης συντελούν στην παραγωγή ινκρετινών από τα L κύτταρα του εντέρου , δηλαδή πεπτιδίων ( GLP1, PYY, GLP2) , τα οποία έχουν τις ακόλουθες δράσεις : επιβραδύνουν το ρυθμό κένωσης του στομάχου , άρα δεν πεινάμε γρήγορα μετά το γεύμα και υπάρχει σταδιακή αύξηση του σακχάρου στο αίμα , αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού και μειώνουν την πρόσληψη τροφής μέσω δράσης σε κέντρα του υποθάλαμου μειώνοντας την όρεξη και προκαλούν απώλεια βάρους.
Αναστέλουν την απόπτώση ( καταστροφή ) των β- κυττάρων του παγκρέατος , διεγείρουν τον πολλαπλασιασμό τους και προάγουν την νεογένεση των νησίδων του παγκρέατος από άλλα πρόδρομα παγκρεατικά κύτταρα . Επίσης τα μικρόβια συντελούν στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών σεροτονίνη , GABA , αλλά και ΝΟ, με συνέπεια σημαντική συμβολή στην ψυχική μας υγεία.
Στη συνέχεια θα σας μιλήσω για τα << κακά >> μικρόβια του εντέρου μας . Αλλά αφού τα μικρόβια δεν έχουν εγκέφαλο , άρα δεν σκέπτονται , πως μπορεί να είναι κακά ; Ας σκεφτούμε το εξής : όλοι οι οργανισμοί αποβάλουν τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού τους . Ο άνθρωπος π.χ. με τα ούρα και τα κόπρανα . Τα προϊόντα του μεταβολισμού των καλών μικροβίων , όχι μόνο δεν μας βλάπτουν , αλλά όπως σας είχα εξηγήσει μας ωφελούν . Τα προϊόντα του μεταβολισμού όμως των κακών μικροβίων λέγονται τοξίνες γιατί τραυματίζουν , πληγώνουν το εντερικό τοίχωμα , το κάνουν να εκκρίνει υγρά και να αυξάνει την κινητικότητα του .
Έτσι με την μόλυνση από διαφορά μικρόβια ( καμπυλοβακτηρίδιο, έντεροπαθογόνες μορφες του E. coli, σαλμονέλα, σιγκελλα κ.λ.π.) παθαίνουμε την γνωστή σε όλους γαστρεντερίτιδα με πυρετό, εμετούς , διάρροιες και κοιλιακό πόνο . Αυτή η γαστρεντερίτιδα τις περισσότερες φορές θα περάσει και από μόνη της με σωστή διατροφή για μερικές μέρες και υποστήριξη των υγρών και ηλεκτρολυτών . Όμως αν ο γιατρός δει ότι τα συμπτώματα είναι τέτοια που χρειάζεται αντιβιοτική αγωγή , η υπάρχουν άλλοι λόγοι π.χ. μικρά παιδιά η πολύ ηλικιωμένοι η έγκυος γυναίκα που συγκατοικούν , τότε θα δωθεί το κατάλληλο φάρμακο για την θεραπεία και τον περιορισμό της μεταδοτικότητας. Αυτά όσον αφορά στην οξεία λοίμωξη .
Μεγάλη συζήτηση γίνεται σήμερα για τα εξής : είτε εάν μετά από κάποια εντερική λοίμωξη , είτε μετά από αντιβιοτική αγωγή ( π.χ για πνευμονία η ουρολοίμωξη ) αλλάξει το μικροβίομα του εντέρου μας και είτε μικρόβια που μας προστατεύουν χαθούν , είτε μικρόβια που μας βλάπτουν επικρατήσουν , τότε δημιουργείται δυσβιωση στο έντερο . Στην περίπτωση αυτή οι στέρεες συνάψεις μεταξύ των κυττάρων του εντέρου που διατηρούν την ακεραιότητα του εντερικου φραγμού διασπώνται και περνούν στην συστηματική κυκλοφορία σωματίδια όπως άπεπτα σωματίδια τροφών (π.χ. γλουτένη ) και εντερικά μικρόβια . Τα σωματίδια τροφών αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό σύστημα σαν ξένα σώματα και προκαλούν ανοσολογική αντίδραση. Τα μικρόβια επίσης που εισέρχονται στην κυκλοφορία προκαλούν ανοσολογική αντίδραση . Αυτά τα μικρόβια , (συνήθως gram αρνητικά ) ,έχουν στην εξωτερική τους μεμβράνη μόρια που λέγονται λιποπολυσακχαρίδες ( LPS) , οι οποίες διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα . Τότε παράγονται αντισώματα τα οποία προκαλούν φλεγμονώδη ανταπόκριση σε άλλα σημεία του σώματος . Οι ασθένειες που πιστεύεται ότι προκαλούνται με αυτό τον μηχανισμό είναι παρά πολλές , από παχυσαρκία , διαβήτη , ρευματικές νόσους , αυτισμό , κατάθλιψη και πολλές άλλες .
Είναι τόσο σημαντικός ο ρόλος της δυσβιωσης που προκύπτει στο έντερο για την υγεία μας , ώστε έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους 12 μηχανισμούς της γήρανσης σύμφωνα με το εξαιρετικό άρθρο στον περιοδικό Cell : Hallmarks of aging: an expanded universe. Θα σας κοινοποιήσω μεθαύριο το άρθρο που είχα γράψει για αυτό το θέμα .
Βέβαια τα στοιχεία που υπάρχουν συνηγορούν για τον ρόλο των μικροβίων σε αυτές τις ασθένειες , αλλά υπάρχουν πολλοί ερευνητές που ακόμη δεν το δέχονται και έτσι χρειάζονται περισσότερες μελέτες και στοιχεία για να φανεί καλύτερα ο ρόλος του << leaky gut>> του <<διαπερατού>> ή <<διαρρέοντος>> εντέρου στην πρόκληση των ασθενειών .
Αύριο θα σας γράψω για τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να έχετε ένα υγιές μικροβίωμα . Προσπαθώ να γράφω πιο λίγα για να μην κουράζεστε να διαβάζετε, αλλά δεν τα καταφέρνω . Είναι αρκετά αυτά που πρέπει να πω για κάθε θέμα . Αν έχετε χρόνο γράψτε μου στα σχόλια αν θέλετε να γράφω πραγματικά λίγα και περιεκτικά ή να συνεχίσω να γράφω με το δικό μου τρόπο. Σας ευχαριστώ πολύ που φτάσατε μέχρι εδώ !
