Κάποτε ίσως γίνει αντιληπτό ότι αυτό που βιώσαμε τα τελευταία δύο χρόνια δεν είναι η επιστράτευση της επιστήμης στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, αλλά ο υποσκελισμός της επιστήμης από μια στρατιωτική επιχείρηση διεθνούς συντονισμού.
Όλοι όσοι σπεύσανε με ζήλο να δηλώσουνε «πίστη στην επιστήμη», ή ακόμα καλύτερα «υπακοή στην επιστήμη», θα βρεθούν αντιμέτωποι με το γεγονός ότι η πίστη και η υπακοή που δηλώσανε ήταν στο όνομα του πολέμου.
Η αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας είναι μια αργή διαδικασία που διαρκεί χρόνια ή δεκαετίες. Οι στωικοί άνθρωποι που αφιερώσανε πραγματικά την ζωή τους στην επιστημονική έρευνα μάθανε να κάνουν υπομονή. «Κοράκου χρώμα τα μαλλιά κι ασπρίσανε».
"Fast-track", "top-down", "quick & dirty" διαδικασίες με παραβιάσεις πρωτοκόλλων, νομοθεσιών, θεσμών, συνταγμάτων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν εισηγείται ποτέ η επιστήμη. Αυτή είναι η αρμοδιότητα τυραννικών κυβερνήσεων, υπό την αιγίδα παρακρατικών και υπερκρατικών οργανώσεων.
Η επιστήμη δεν εκβιάζει. Η επιστήμη δεν διατάζει. Η επιστήμη δεν υποχρεώνει. «Η επιστήμη είναι ο οργανωμένος σκεπτικισμός απέναντι στη γνώμη των ειδικών». Ο «υπηρέτης» της επιστήμης εισέρχεται στον «ναό» της οπλισμένος με αμφισβήτηση και απορία, όχι με πίστη.
Οι διαφωνίες επάνω σε ερευνητικά ζητήματα λύνονται μέσα από αλλεπάλληλες συζητήσεις, δημοσιεύσεις, αλληλογραφίες, συγκρούσεις, μα ο τελικός κριτής της αλήθειας είναι η ίδια η φύση. Το πείραμα είναι η πηγή όλης της γνώσης και αυτό είναι που γεννά την βαθύτερη αίσθηση ταπεινότητας ενός επιστήμονα.
Γιατί η φύση «αγαπάει να κρύβεται» και έχει πολύ μεγαλύτερη φαντασία από ό,τι εμείς. Η βιασύνη στη διαδικασία της επιστημονικής έρευνας είναι μια οδός η οποία οδηγεί στην αναπαραγωγή των δικών μας προκαταλήψεων και όχι στην ανακάλυψη μιας βαθύτερης αλήθειας για τον φυσικό κόσμο.
Ανυπακοή στην εξουσία, αμφισβήτηση των αυθεντιών, αυτοκριτική, ταπεινότητα και θαυμασμός απέναντι στο αινιγματικό μεγαλείο της φύσης είναι οι κύριες ιδιότητες ενός φιλέρευνου πνεύματος. Τα άλλα περί συμβολαίων πίστεως και όρκων υποταγής προέρχονται μάλλον από κακέκτυπα μεσαιωνικών ψαλμωδιών.
Κάποτε ίσως γίνει αντιληπτό ότι ο κόσμος, υπό καθεστώς εκβιασμού και μαζικής υστερίας, ορκίστηκε τυφλή πίστη και υπακοή στους εχθρούς της επιστήμης. Νομιμοποιώντας έτσι τη βίαιη ανατροπή των δημοκρατικών θεσμών και των αυταπόδεικτων δικαιωμάτων μας.
Η πραγματική επιστήμη κάποτε θα έρθει η ώρα που θα φτάσει στα ασφαλή συμπεράσματά της. Με τις ορθές διαδικασίες οι οποίες σέβονται την ανθρώπινη ζωή και την ανθρώπινη βούληση. Το ερώτημα είναι αν μέχρι τότε θα έχει απομείνει ίχνος δημοκρατίας, ώστε να μπορεί να επιτραπεί στα συμπεράσματα αυτά να ακουστούνε.
Διότι προϋπόθεση του να μπορεί να υπάρξει πραγματική επιστήμη, είναι να υπάρχει ελευθερία. Για αυτό και η υπεράσπιση της δημοκρατίας αποτελεί ένα καθήκον εφάμιλλο, αν όχι υψηλότερο, της αναζήτησης της αλήθειας. Με το σύνταγμα κουρελόχαρτο, δεν μπορούμε να μιλάμε για επιστήμη.
Μάνος Τσίζεκ
