Πολλοί άνθρωποι με προβλήματα ύπνου καταφεύγουν σε εξειδικευμένες κλινικές. Τέτοιες διαταραχές μπορούν να απορρυθμίσουν σε σημαντικό βαθμό το βιολογικό μας ρολόι.
Η διαταραχή του βιολογικού ρολογιού συνδέεται με την εμφάνιση κατάθλιψης, μοναξιάς και άλλων ψυχολογικών προβλημάτων. Δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να «τσεκάρει» κανείς το Facebook ή να στέλνει μηνύματα από το κινητό του μετά τα μεσάνυχτα ή να τριγυρνά στην κουζίνα μέσα στην άγρια νύχτα για να τσιμπολογήσει κάτι, ενώ θα έπρεπε να κοιμάται εκείνη την ώρα.
Οι διαταραγμένοι ρυθμοί του βιολογικού ρολογιού σε έναν άνθρωπο σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρής κατάθλιψης, διπολικής διαταραχής, νεύρωσης, μοναξιάς και άλλων ψυχικών διαταραχών, σύμφωνα με μια νέα διεθνή βρετανική επιστημονική έρευνα, τη μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα.
Οι λεγόμενοι κιρκάδιοι ρυθμοί του εσωτερικού ρολογιού –που «χτυπούν» μέσα σε σχεδόν κάθε κύτταρο– συνήθως αποσυντονίζονται, όταν ένας άνθρωπος αναπτύσσει δραστηριότητα την ώρα που θα έπρεπε να αναπαύεται, δηλαδή τη νύχτα, ενώ αντίθετα ξεκουράζεται τη μέρα, οπότε θα έπρεπε να είναι πιο ενεργός.
Οταν ένας άνθρωπος είναι νωθρός τη μέρα και υπερδραστήριος το βράδυ, τότε το βιολογικό του ρολόι έχει μάλλον απορρυθμιστεί. Η νέα μελέτη ουσιαστικά ενισχύει την πεποίθηση πολλών επιστημόνων ότι οι «πρωινοί» τύποι κάνουν πιο υγιεινή ζωή από τους «βραδινούς», που έχουν μετατρέψει τη νύχτα σε μέρα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ψυχιατρικής Ντάνιελ Σμιθ και τη δρα Λόρα Λάιαλ του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης στη Σκωτία, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ψυχιατρικής The Lancet Psychiatry, ανέλυσαν στοιχεία για 91.100 ανθρώπους ηλικίας 37 έως 73 ετών. Ολοι οι συμμετέχοντες έφεραν επί μία εβδομάδα επάνω τους συσκευές που κατέγραφαν τη δραστηριότητά τους επί 24ώρου βάσεως, ενώ παράλληλα απάντησαν σε ερωτηματολόγια για την ψυχική τους κατάσταση. Η μελέτη δείχνει ότι όσο πιο διαταραγμένο είναι το βιολογικό ρολόι ενός ανθρώπου, τόσο πιο ευάλωτος γίνεται σε ψυχικές παθήσεις, τόσα περισσότερα σκαμπανεβάσματα διάθεσης έχει, τόσο λιγότερο ικανοποιημένος είναι από τη ζωή του και τόσο πιο αργές αντιδράσεις έχει (έμμεση ένδειξη της νοητικής λειτουργίας) – και αυτό ισχύει άσχετα με την ηλικία, το φύλο, το εισοδηματικό και μορφωτικό επίπεδο ή το βάρος του.
Ενας άνθρωπος με διαταραγμένους βιολογικούς ρυθμούς έχει κατά μέσον όρο 6% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαγνωσθεί με κατάθλιψη, 9% με αίσθημα μοναξιάς, 10% με διαταραχή (αστάθεια) της διάθεσης και 11% με διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη). Παραμένει πάντως ασαφές σε ποιο βαθμό η απορρύθμιση του βιολογικού ρολογιού προκαλεί την ψυχική διαταραχή ή αντίθετα αποτελεί ένα σύμπτωμά της, καθώς οι αλλαγές στους βιολογικούς ρυθμούς και στις αντίστοιχες συνήθειες ενός ανθρώπου είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα μιας ψυχικής διαταραχής.
Το βιολογικό ρολόι ασκεί ισχυρή επίδραση στο σώμα, καθώς επιβάλλει σε ζωτικές διαδικασίες, όπως ο μεταβολισμός και η παραγωγή ορμονών, να αυξομειώνονται μέσα στο 24ωρο. Ετσι, ακόμη και ο κίνδυνος για έμφραγμα είναι μεγαλύτερος το πρωί, όταν το σώμα «ξεκινά τη μηχανή» του.
Πηγή
