Όπως γράφει ο ανθρωπολόγος Αshley Μontagu, "Στην εξέλιξη των αισθήσεων η αίσθηση της αφής ήταν αναμφίβολα η πρώτη που δημιουργήθηκε. Η αφή είναι ο γονιός των ματιών, των αυτιών μας, της μύτης, και του στόματος. Είναι η αίσθηση που μας διαφοροποιεί από τους άλλους, γεγονός που φαίνεται να αναγνωρίζεται στη διαχρονική αποτίμηση της αφής ως «η μητέρα των αισθήσεων».
Η αφή είναι το αρχαιότερο αισθητηριακό σύστημα που έγινε λειτουργικό σε όλα τα είδη που έχουν μελετηθεί μέχρι τώρα, στον άνθρωπο, στα ζώα και στα πουλιά. Ίσως μαζί με τον εγκέφαλο,
το δέρμα να είναι το πιο σημαντικό από όλα τα όργανα μας.
Η αίσθηση που συνδέεται στενότερα με το δέρμα, η αίσθηση της αφής, είναι η πιο πρώιμη που αναπτύσσεται στο ανθρώπινο έμβρυο.
Όταν το έμβρυο έχει μήκος μικρότερο από μια ίντσα και είναι ηλικίας μικρότερης των έξι εβδομάδων, ένα ελαφρύ χάιδεμα του άνω χείλους ή των "φτερών" της μύτης θα προκαλέσει κάμψη του λαιμού και του κορμού και προσπάθεια απομάκρυνσης από την πηγή διέγερσης.
Σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης, λέει ο Μontagu, το έμβρυο δεν έχει μάτια ούτε αυτιά", αλλά η αφή είναι ήδη "εκεί".
Κι όμως, με πόση υποτίμηση φέρεται ο πολιτισμός μας σ' αυτή την αίσθηση, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες "ανώτερες" αισθήσεις. Ο τρόπος διαχείρισης της πανδημίας, η κοινωνική απόσταση και η έκλειψη των αγγιγμάτων που επέβαλε, είναι μόνο ένα μικρό δείγμα αυτής της εγκατάλειψης. Έγραφα τότε πως η Αφή είναι υπαρξιακό πιστοποιητικό, είναι βεβαίωση υπαρξιακής εμπιστοσύνης, ακριβώς όπως στο συμβολικό πεδίο ο "άπιστος Θωμάς" ζητάει να θέσει τα δάχτυλα του "επί τον τύπον των ήλων" για να πεισθεί.
Πόσο ξεχασμένη είναι στις μέρες μας η αίσθηση της αφής δεν μας το λένε μόνο οι οθόνες αφής, που μάλλον είναι οι μόνες που με τόση ιερότητα αγγίζονται.
Μας το λένε τα τραυματισμένα παιδιά μας που, σύμφωνα με τις ανόητες οδηγίες κάποιων ειδικών, χρειάζεται να αφήνονται "να κλαίνε μέχρι να ηρεμήσουν", μας το λένε τα συναισθηματικά απομονωμένα παιδιά μας που μένουν δίχως αγκαλιά επειδή "σημασία θέλουν" και "δεν πρέπει να τα κακομάθουμε!"
Μας το λέει το ίδιο το δέρμα μας, που με περισσή φροντίδα νοιαζόμαστε για την εκγύμναση, την καθαρότητα ή την αγέραστη νεότητα του, αλλά δεν βγάζουμε τσιμουδιά για τη χαϊδευτική του δίψα!
Μας το λέει το δέρμα μας κάθε φορά που η συναισθηματική μας βουλιμία το υποχρεώνει να τεντώνει τα όρια του ή αντίστροφα το υποσυνείδητο αίτημα μας για αορατότητα το υποχρεώνει να συρρικνώνεται ανορεκτικά.
Μας το λέει το δέρμα μας κάθε φορά που μια δερματική πάθηση "μας τρώει".
Μας το λέει το δέρμα μας κάθε φορά που αγγίζεται δίχως να αγαπιέται πραγματικά.
Μερικές φορές έχω το προνόμιο να κάθομαι λίγο περισσότερο στο μπάνιο μου. Αφήνω το νερό να τρέχει στο γόνατο μου και χαϊδεύω συμπονετικά το δέρμα μου που με έφερε ως εδώ. Συμπονώ τα λεπτά σημάδια από τις τόσες τούμπες που έχει φάει. Το σκέφτομαι! Από πόσες δυσκολίες πέρασε, από πόσες ξηρασίες, από πόσες επώδυνες αμυχές, από πόσες αχάϊδευτες συναντήσεις, από πόσες εκκρίσεις ιδρώτα! Συμπονώ πολύ το δέρμα στα γόνατα μου και για τις στιγμές που με έστησε όρθιο, αλλά και για τις στιγμές που χρειάστηκε απαλά να λυγίσει. Συμπονώ το δέρμα στους καρπούς των χεριών ή στα δάχτυλα μου που γράφουν αυτή τη στιγμή. Συμπονώ το δέρμα μου που σχηματίζει ρητίδες στις άκρες των ματιών μου. Με λίγο νερό ξαναβαφτίζω το δέρμα μου κάθε στιγμή και το ευχαριστώ για την αφή και τα υπαρξιακά πιστοποιητικά που μου χάρισε. Εκείνη η ξεχασμένη αίσθηση του αμνιακού υγρού που με περιβάλλει μες στην κοιλιά της μάνας μου επιστρέφει φευγαλέα μερικές φορές.
Κι' είναι φορές που αυτή η ευγνωμοσύνη της αφής μου φέρνει λυτρωτικά δάκρυα στα μάτια και όλο προσδοκώ μιαν επ-ανάσταση των αγγιγμάτων!
Μια επανάσταση όλων των αχάϊδευτων πλασμάτων επί της γης ενάντια στους ανέραστους που μας διαφεντεύουν.
Θέλω να πω, μέρες που έρχονται ας κοιτάξουμε να αγγιχτούμε στ' αληθινά!
