
Υπάρχουν ασθένειες που χτυπούν και προειδοποιούν: πυρετός, πόνος, εξάνθημα.
Η μαστοκυττάρωση ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.
Εδώ, τα μαστοκύτταρα — τα κύτταρα που προστατεύουν το σώμα από ξένους εισβολείς — αποφασίζουν να στραφούν εναντίον του ίδιου του οργανισμού.
Αυτά τα αθώα φρουροκύτταρα γίνονται τρομοκράτες στο εσωτερικό πεδίο μάχης, προκαλώντας χημικές καταιγίδες που αφήνουν πίσω τους φλεγμονή, πόνο και φόβο.
Αυτό είναι το μυστικό και σπάνιο σύμπαν της μαστοκυττάρωσης, όπου η ζωή και η ασθένεια χωρίζονται από μια λεπτή γραμμή βιολογικής λογικής.
---

Τα μαστοκύτταρα γεννιούνται στον μυελό των οστών, ταξιδεύουν μέσω του αίματος και στρατοπεδεύουν σε στρατηγικά όργανα: δέρμα, έντερο, πνεύμονες, βλεννογόνους.
Εκεί φυλάνε σκοπιά, έτοιμα να απαντήσουν σε κάθε απειλή. Τα όπλα τους είναι γεμάτα χημικούς μεσολαβητές: ισταμίνη, τρυπτάση, λευκοτριένια, προσταγλανδίνες.
Όταν ανιχνεύσουν έναν εισβολέα, εκρήγνυνται. Αγγειοδιαστολή, φλεγμονή, φαγούρα, πρήξιμο — όλα είναι μέρος της άμυνας.
Στην μαστοκυττάρωση, αυτή η άμυνα γίνεται αόρατος εχθρός, που επιτίθεται στο ίδιο το σώμα, χωρίς έλεγχο.
---

Η αιτία κρύβεται σε ένα γονίδιο: το KIT.
Η μετάλλαξη D816V κρατά τον υποδοχέα CD117 μονίμως ενεργό.
Το αποτέλεσμα; Τα μαστοκύτταρα απορρίπτουν το φυσιολογικό σήμα και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα.
Δημιουργούνται αποικίες σε όργανα που κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι, προκαλώντας συστηματική φλεγμονή και διάχυτη ιστική βλάβη.
---

Κάθε μικρή διέγερση — θερμότητα, αλκοόλ, φάρμακα, ακόμη και συγκίνηση — μπορεί να πυροδοτήσει εκρηκτική αποκοκκίωση.
Οι ασθενείς βιώνουν:
Αναφυλαξία χωρίς αλλεργιογόνο
Λιποθυμία και υπόταση
Βρογχόσπασμο, δύσπνοια
Έξαψη, φλόγωση δέρματος
Οστικό πόνο, διάρροιες, κόπωση
Η φράση που συχνά ακούν από τους ίδιους: «Νιώθω το σώμα μου να καίγεται από μέσα».
Οι κρίσεις μπορεί να είναι ξαφνικές και απειλητικές για τη ζωή.
---

Δερματική μαστοκυττάρωση: κυρίως παιδική, με κηλίδες που «φουσκώνουν» όταν τις αγγίξεις (σημείο Darier). Στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί στην εφηβεία.
Συστηματική μαστοκυττάρωση: ενήλικες, με αποικίες σε μυελό, ήπαρ, σπλήνα, έντερο. Συμπτώματα: αναφυλαξίες, κοιλιακό άλγος, διάρροιες, απώλεια οστικής μάζας, εξάψεις, κατάθλιψη.
Σε προχωρημένες μορφές, η νόσος μπορεί να εξελιχθεί σε λευχαιμία των μαστοκυττάρων.
---

Η διάγνωση απαιτεί:
Ορό τρυπτάσης >20 ng/mL
Βιοψία μυελού των οστών με CD117⁺ / tryptase⁺ μαστοκύτταρα
Γονιδιακή ανάλυση KIT D816V
Συμπτώματα από τουλάχιστον δύο όργανα
Η νόσος συχνά καλύπτεται από κοινές διαγνώσεις, όπως κνίδωση ή IBS, προκαλώντας καθυστερημένη αναγνώριση.
---

Η μαστοκυττάρωση δεν θεραπεύεται, μόνο ελέγχεται.
Η αρχή γίνεται με αντιισταμινικά, που καταπραΰνουν κνησμό, έξαψη και γαστρική υπερέκκριση. Συχνά συνδυάζονται με αναστολείς Η₂ για προστασία του στομάχου.
Αν οι κρίσεις συνεχίζονται, αναστολείς λευκοτριενίων και κορτικοστεροειδή χρησιμοποιούνται για να μειωθεί η φλεγμονή.
Η επανάσταση ήρθε από την μοριακή ιατρική: Midostaurin και Avapritinib μπλοκάρουν τον μεταλλαγμένο KIT, σβήνοντας τη φωτιά στη ρίζα της χωρίς να καταστρέφουν το φυσιολογικό ανοσοποιητικό.
Και για την κρίσιμη στιγμή, η αδρεναλίνη αυτοένεσης παραμένει το τελευταίο ανάχωμα σε αναφυλαξία.
Στο μέλλον, μονοκλωνικά αντισώματα υπόσχονται επιλεκτική αδρανοποίηση των υπερδραστήριων μαστοκυττάρων, σαν ένα «reset» της ανοσολογικής ισορροπίας.
---

Η μαστοκυττάρωση δεν είναι μόνο βιολογικό φαινόμενο· είναι κοινωνικό και ψυχολογικό.
Οι ασθενείς ζουν σε μόνιμο φόβο. Οι γιατροί πολλές φορές αμφισβητούν τη διάγνωση.
Η 20η Οκτωβρίου σηματοδοτεί την προσπάθεια να ακουστούν οι φωνές τους: αόρατοι ήρωες ενός σώματος που βρίσκεται σε διαρκή επιφυλακή.
---

Η ίδια δύναμη που μας προστατεύει μπορεί να γίνει η ίδια η απειλή.
Η μαστοκυττάρωση υπενθυμίζει ότι η ζωή και η αρρώστια είναι δύο όψεις της ίδιας βιολογικής σφαίρας — και ότι η ανθρώπινη επιμονή, γνώση και φροντίδα μπορούν να γείρουν την ισορροπία υπέρ της ζωής.
---

1. Akin C, Valent P, Metcalfe DD. Mastocytosis and Mast Cell Activation Syndromes: Biology, Diagnosis, and Management. J Allergy Clin Immunol. 2020.
2. Hartmann K. Cutaneous Mastocytosis: Update on Pathophysiology and Therapy. Allergy. 2016.
3. Escribano L. KIT Mutations and Targeted Therapy in Mastocytosis. Front Immunol. 2022.
4. Theoharides TC. Mast Cells and the Brain: Neuroinflammation and Psychiatric Manifestations. Transl Psychiatry. 2021.
5. Brockow K. Mast Cell Activation Disorders: Diagnostic Challenges and Treatment Options. Immunol Allergy Clin North Am. 2018.
6. Valent P. Mastocytosis: Evolving Classification and New Therapeutic Concepts. Blood. 2017.
7. The Mastocytosis Society (TMS) — www.tmsforacure.org