«Ο Θεός δημιούργησε φάρμακα που φύονται στη γη κι
όποιος είναι σοφός δεν θα τα αποφεύγει».
Απόκρυφα,εκκλησιαστής 34,4
Τα τελευταία χρόνια, το Ανοσοποιητικό Σύστημα αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για τον άνθρωπο. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στην επιδημία του AIDS αλλά και στην εκρηκτική διάδοση πολλών άλλων παθήσεων του ανοσοποιητικού συστήματος, π.χ. γρίπη, αλλεργικά νοσήματα, λοιμώξεις, αυτοάνοσες παθήσεις, καρκίνο κ.α.
Κύρια όργανα του ανοσοποιητικού συστήματος είναι: ο ερυθρός μυελός των οστών, οι λεμφαδένες και τα λεμφογάγγλια, ο σπλήνας, οι πλάκες Πεγιέ στο έντερο και ο Θύμος αδένας.
Οι θαυμάσιες πληροφορίες που μας δίνει η Ανοσολογία φωτίζουν την βιοχημική σημασία του σώματος και τους φυσιολογικούς ανοσολογικούς μηχανισμούς, που είναι τα διάφορα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, σύμφωνα με τον καθηγητή παθολογίας– ανοσολογίας Μιχάλη Δανιηλίδη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Για την κατανόηση των φυσικών ανοσολογικών μηχανισμών έχουμε την ειδική και μη ειδική ανοσολογική άμυνα του οργανισμού καθώς και την χημική και την κυτταρική.
Στην ειδική κυτταρική ανοσοαπάντηση συμμετέχουν ενεργά -Τ λεμφοκύτταρα αντιγόνα, ενώ στην ειδική χημική ανοσολογική αντίδραση συμμετέχουν ενεργά -Β λεμφοκύτταρα – αντιγόνα αντισώματα (ανοσοσφαιρίνες τύπου Ig).
Στην μη ειδική ανοσολογική άμυνα (χημική) συμμετέχουν κυρίως βιοχημικοί παράμετροι, π.χ. υδροχλωρικό οξύ, ένζυμα, λυσοζύμες, ιντερφερόνες, ιντερλευκίνες και ΝΚ cells. Συμμετέχουν δε και μακροφάγα -25% -25% φαγοκύτταρα (πολυμορφοπήρινα κ.α.) και έχουμε φλεγμονή φαγοκυττάρωση – ανοσοαπάντηση.
Τεχνητή και φυσική ανοσία
Για την ολιστική προσέγγιση πρέπει να κατανοήσουμε την βιολογική βάση της ανοσίας:
Ανοσία είναι η ικανότητα των έμβιων όντων να παραμένουν απρόσβλητα από μια ορισμένη ασθένεια.
Για την ολιστική προσέγγιση είναι ευνοϊκό να δούμε την ανθρώπινη ανοσία όχι μόνο από ιατρική άποψη αλλά και από οικολογική.
Τότε γίνεται φανερό ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ένα ζωντανό μέρος της διασύνδεσης ανάμεσα στο άτομο και στον κόσμο.
Όλο το φαινόμενο της ανοσίας έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
– Αρμονία και όχι αντίσταση.
– Δυναμικοί χοροί και όχι φραγμοί.
Η ανθρώπινη ανοσία είναι οικολογία στη δράση. Είναι μια σχέση σε κατάσταση συνεχούς ροής και αλλαγής. Είναι ένα σημείο διασύνδεσης ανάμεσα στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον (Γαία). Είναι το σημείο διασύνδεσης ανάμεσα στην έρημο και στην σαβάνα,το τροπικό δάσος και το βουνό, το δάσος και το λιβάδι, είναι ότι πρόκειται για μέρη όπου συμβαίνουν φαινόμενα οικολογικής αλληλεπίδρασης και εναρμόνισης.
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι το σημείο διασύνδεσης των διαδικασιών και διεργασιών του οργανισμού, όπου επιτρέπει τη ροή προς τα μέσα και προς τα έξω ταυτόχρονα, επιτρέπει την αντίσταση και την επαφή μαζί.
Δηλαδή στην ανθρώπινη οικολογία η ανοσία είναι μια εκδήλωση της Ομοιόστασης, που ρυθμίζει και διατηρεί σε φυσιολογικά όρια τις οργανοβιοχημικές παραμέτρους, (θερμοκρασία σώματος, πίεση, οξεοβασική ισορροπία, ρυθμός αναπνοής, παλμοί της καρδιάς, εκκρίσεις αδένων).
Η εσωτερική ομοιόσταση με οικολογική αντίληψη αντικατοπτρίζει την πλανητική ομοιόσταση που
χαρακτηρίζει τη ΓΑΙΑ. Όταν η τελευταία διαταράσσεται έχουμε
φαινόμενα σε όλον τον πλανήτη επιδημικών και οικολογικών
διαταραχών, (π.χ. η γρίπη των πουλερικών, ο τυφώνας ΕΙ Ninio, Κατρίνια και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα), ως συνέπειες της κλιματολογικής ανισορροπίας.
Η Ολιστική προσέγγιση της ανοσίας εξετάζει όλες τις πλευρές της ζωής:
– Σωματική υγεία και αρμονία.
– Συναισθηματική ευεξία.
– Νοητικός οραματισμός.
– Πνευματική ζωτικότητα.
Ο θεραπευτής διερευνά τις σχέσεις του ασθενούς με τον κόσμο σε όλα τα επίπεδα, από τις τροφές που τρώει και τους ανθρώπους που αγαπά (ή μισεί), μέχρι τη σχέση που έχει με την φύση.
Οι δυνατότητες των βοτάνων
Τα βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς τρόπους για να ενισχύσουν τη ζωτικότητα του Ανοσοποιητικού συστήματος, (παράδοση – σύγχρονη – κλινική φυτοθεραπεία).
Οι διάφορες βοτανολογικές παραδόσεις με τις μοναδικές πολιτισμικές ρίζες και εκφράσεις, έχουν να προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις γύρω από την ιαματική χρήση ειδικών βοτάνων για τον οργανισμό.
Η Βοτανική ιατρική είναι οικολογική ιατρική
Τα βότανα ενεργοποιούν την ανοσία, τα περισσότερα λειτουργούν ως ρυθμιστές της, αφού επιτρέπουν στις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού, δηλαδή την αυτορύθμιση και την αυτοθεραπεία του.
Η Ολιστική προσέγγιση εκφράζεται άριστα με την σύνθεση τηςΚινέζικης και Δυτικής βοτανολογίας (εμπνευστής Cristropher Hops), που είναι και αντικείμενο της φυσιοδιφικής μου έρευνας.
Όλοι οι πολιτισμοί στη διάρκεια της ιστορίας χρησιμοποιούσαν τα θεραπευτικά φυτά σαν βάση της Ιαματικής τους και οι παραδοσιακές γνώσεις χρήσεως των βοτάνων επιβεβαιώνονται από την σύγχρονη κλινική φυτοθεραπεία.
Έρευνες αποδεικνύουν τις σημαντικές ανοσοποιητικές επιδράσεις των βοτάνων σε εργαστηριακό – κλινικό περιβάλλον.
Κάθε πολιτισμός έχει μια βασική θεραπευτική χλωρίδα από την οποία επέλεγε τα ιάματά του. Αυτή ποικίλει από περιοχή σε περιοχή ανάλογα με το τοπικό οικοσύστημα.
Αν εξετάσουμε διάφορες περιοχές της Γης π.χ. Ουαλία, Ν. Ινδία, Ν. και Β. Αμερική, και ιδιαίτερα τη Μεσόγειο, θαβρούμε βότανα με «ισοδύναμες δράσεις».
Η σύνθετη μέθοδος του Cristopher Hops εντοπίζει τρία επίπεδα βοτανικής δραστηριότητας.
Α-Βαθιά ανοσοποιητική ενεργοποίηση
Έχουμε επηρεασμό της ανοσοποίησης μέσα στους ίδιους τους ιστούς του οργανισμού από φυτά που ονομάζονται «βαθιοί ανοσοποιητικοί ενεργοποιητές».
Έρευνες έδειξαν ότι κλειδί του ανοσοποιητικού ρόλου μπορεί να είναι κάποια ενεργά συστατικά π.χ. σαπωνίνες, πολυσακχαρίτες κ.τ.λ. Τα βότανα όμως δρουν σαν βιολογικές ολότητες (συνέργεια όλων των συστατικών) και όχι απλώς σαν φορείς κάποιων μεμονωμένων ενεργών συστατικών. Αυτοί οι ανοσορυθμιστές ενεργούν πάνω στην κυτταρική βάση της ανθρώπινης ανοσοποιητικής αντίδρασης.
Μερικοί σημαντικοί είναι:
1. Astragalus membranaceous
Διουρητικό, αγγειοδιασταλτικό, υποτασικό και τονωτικό.
Χρήση: ρίζα (6-9γρ.) σε αφέψημα.
2. Schizandra chinensis
Τονωτικό, για το κεντρικό νευρικό σύστημα, διεγερτικό του
αναπνευστικού.
Χρήση: Καρποί 6-9γρ. σε αφέψημα.
Παράλληλα με τη ρύθμιση του Ανοσοποιητικού Συστήματος, θα βοηθούσε η γενική ενίσχυση της υγείας με βότανα όπως τα τονωτικά πικρά, για ενίσχυση της απέκκρισης και της αποτοξίνωσης, π.χ.
Taraxacum off (αγριοράδικο) κ.α.
Β-Επιφανειακή ανοσοποιητική ενεργοποίηση
Ενίσχυση της αντίστασης του οργανισμού στους παθογόνους
οργανισμούς με διέγερση και παραγωγή (-Β, -Τ λεμφοκύτταρα & λευκά αιμοσφαίρια), με φυτά γνωστά ως αντιμικροβιακά, χρήσιμα στις λοιμώξεις και παρασιτώσεις. Π.x. Echinacea sp, Θούγια, Καλέντουλα, Σκόρδο.
Γ-«Προσαρμογόνα» ή ορμονικοί ρυθμιστές
Τα βότανα αυτής της ομάδας λειτουργούν μέσα από μία ορμονική ρύθμιση της ανοσοποιητικής αντίδρασης. Χωρίζονται σε δύο ομάδες:
1. Γνήσια προσαρμογόνα που λειτουργούν μέσα από τα επινεφρίδια και το γενικό σύνδρομο προσαρμογής, π.χ. Eleutherococcus senticosus (Τζίνσενγκ Σιβηριανό). Pαnαx spp Koρεάτικo και Αμερικάνικο Τζίνσενγκ.
2. Βότανα που επηρεάζουν τους άλλους ενδοκρινείς αδένες, π.χ.
Φύκος, Μποράγκο, Διοσκορέα.
Έρευνες πάνω στους φυτικούς ανοσορυθμιστές και τα προσαρμογόνα έχουμε κυρίως σε βότανα από την Ανατολή (Κίνα, Ινδία, κ.α.). Αυτό συμβαίνει επειδή έρευνες πάνω στην φυτοανοσολογία κάνουν κυρίως σε βότανα από την Ανατολή. Δυτικοί επιστήμονες που ερευνούν τα βότανα της δύσης ανακαλύπτουν πλέον τα «ισοδύναμα ανοσοφυτά».
Στην Ελλάδα μελέτες μας δίνουν το παρακάτω δειγματολογικό πίνακα φυτών που ενισχύουν το αμυντικό σύστημα (Κλινική φυτοθεραπεία Καβαγιά).
– Aristolochia Clematitis (Αριστολόχια): Διεγείρει τα μακροφάγα.
– Betula Pubescens (Σημύδα): Διεγείρει τα μακροφάγα.
– Cynara Scolymus (Αγκινάρα): Διεγείρει παραγωγή ανοσοσφαιρινών.
– Mentha Sylvestris: Διεγείρει παραγωγή ανοσοσφαιρινών IgM.
– Rosa Canina (Αγριοτριανταφυλλιά): Ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα στα παιδιά και οι καρποί της έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C.
– Salvia Ofcinalis (Φασκόμηλο): Διεγείρει παραγωγή ανοσοσφαιρινών IgA.
Τέλος, ένα σχήμα βοήθειας από την «παραδοσιακή» θεραπευτική είναι για:
1. Διαταραχή λεμφαδένων: Αφέψημα: καλέντουλα, πολυκόμπι,
αχίλλεια,τσουκνίδα.
2. Για εξωτερικούς όγκους, νεοπλασίες, έλκη: κατάπλασμα με φρέσκα φύλλα πεντάνευρου, τσάι πολυκόμπι, χυμός οξαλίδας.
Βιβλιογραφία:
Η νέα ολιστική Βοτανοθεραπεία. Dαvid Hodffmαnn.
Υγεία από το Φαρμακείο των θεών. Μαρία Τρέμπεν.
Κλινική Φυτοθεραπεία -Αρωματοθεραπεία. Α. Καβαγιάς MD. PhD.
The Herb Society’s complete
Νικόλαος Σαμαρίδης ND,Φυσικοπαθητικός, Βοτανολόγος Α.Π.Θ
