Το συκώτι: ο ακούραστος εργάτης του σώματος
Το συκώτι είναι ένα από τα πιο πολυάσχολα όργανα του σώματός μας. Επεξεργάζεται θρεπτικά συστατικά, ορμόνες, αποθηκεύει ενέργεια, ρυθμίζει τη χοληστερίνη στο αίμα και ταυτόχρονα φροντίζει να μας αποτοξινώνει συνεχώς, μέρα και νύχτα.
Και αυτή δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Για να ολοκληρωθεί αποτελεσματικά χρειάζεται πληθώρα θρεπτικών συστατικών, επαρκή ενυδάτωση, ξεκούραση και χαμηλά επίπεδα χρόνιου στρες.
Οι δύο φάσεις της αποτοξίνωσης του ήπατος
Φάση Ι: Ενεργοποίηση τοξινών
Εδώ το συκώτι μετατρέπει τις τοξίνες σε πιο δραστικές ενδιάμεσες μορφές. Αυτό γίνεται με τη συμμετοχή ενζύμων, κυρίως του συστήματος κυτοχρωμάτων P450.
Οι ουσίες που δημιουργούνται σε αυτή τη φάση μπορεί να είναι πιο «δραστικές» και επιβλαβείς από τις αρχικές τοξίνες.
Τρόφιμα που στηρίζουν τη Φάση Ι:
Σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο)
Εσπεριδοειδή
Πράσινο τσάι
Καρότα
Παντζάρια
Μούρα
Κουρκουμάς
Φάση ΙΙ: Εξουδετέρωση και αποβολή
Εδώ το συκώτι εξουδετερώνει αυτές τις δραστικές ουσίες μέσω διαδικασιών όπως η γλυκουρονιδίωση, η θειική σύζευξη, η μεθυλίωση και η γλουταθειονική σύζευξη. Στόχος είναι να γίνουν οι ουσίες υδατοδιαλυτές ώστε να αποβληθούν εύκολα με τα ούρα ή τη χολή.
Τρόφιμα που στηρίζουν τη Φάση ΙΙ:
Τροφές πλούσιες σε θείο (σκόρδο, κρεμμύδι, μπρόκολο)
Αμινοξέα από πρωτεΐνες (κοτόπουλο, ψάρι, όσπρια, αυγά)
Τρόφιμα πλούσια σε γλουταθειόνη (αβοκάντο, σπανάκι, σπαράγγια)
Ξηροί καρποί και σπόροι (ηλιόσποροι, καρύδια)
Φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C (ακτινίδιο, πορτοκάλι, φράουλες)
Ο δρόμος της αποβολής
Μετά το συκώτι, οι υδατοδιαλυτές τοξίνες οδηγούνται στα νεφρά και αποβάλλονται μέσω των ούρων, ενώ οι λιποδιαλυτές εκκρίνονται στη χολή και απομακρύνονται με τα κόπρανα.
Συμπληρωματικά, το δέρμα συμβάλλει μέσω της εφίδρωσης και οι πνεύμονες μέσω της αναπνοής, αποτελώντας δευτερεύοντες δρόμους αποβολής άχρηστων ουσιών.
Ο ρόλος των θρεπτικών συστατικών
Και οι δύο φάσεις χρειάζονται συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά (βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά).
Αν δεν υπάρχουν, η διαδικασία μπορεί να «κολλήσει» στη μέση, αφήνοντας τον οργανισμό εκτεθειμένο σε βλαβερές ενδιάμεσες ουσίες.
Σε αυτή την περίπτωση, ο οργανισμός μπορεί να τείνει να συγκρατεί λιποδιαλυτές τοξίνες στον λιπώδη ιστό ως έναν μηχανισμό προσωρινής αποθήκευσης, ώστε να περιορίσει τη βλάβη σε άλλα όργανα.
Αν και δεν αποτελεί άμεση αιτία αύξησης βάρους, η μειωμένη ικανότητα αποτοξίνωσης μπορεί να επηρεάζει έμμεσα τον μεταβολισμό.
Γιατί η υγιεινή διατροφή είναι απαραίτητη
Το μήνυμα για μία υγιεινή διατροφή που περιέχει πληθώρα θρεπτικών συστατικών είναι πιο ισχυρό από ποτέ, καθώς η σύγχρονη διατροφή μας είναι συχνά χαμηλή σε απαραίτητα στοιχεία, ενώ οι περιοριστικές δίαιτες που αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφίμων δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο το έργο του συκωτιού.
Στη σημερινή τοξική εποχή, το συκώτι χρειάζεται την υποστήριξή μας.
Γι’ αυτό αναρωτηθείτε: Πώς είναι η διατροφή σας; Καλύπτει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά;
Σάββας Τσανασίδης
Κλινικός Διαιτολόγος MSc
