Οι υδατάνθρακες είναι αρκετά διαδεδομένοι στη Φύση. Τα φυτά συνθέτουν από μόνα τους τους υδατάνθρακες, ενώ τα ζώα παίρνουν τους υδατάνθρακες με την τροφή τους, από το φυτικό βασίλειο και τους χρησιμοποιούν σαν πηγή ενέργειας και θερμότητας.
Οι υδατάνθρακες διακρίνονται:
1. Σε μονοζακχαρίτες ή απλά ζάχαρα, όπως είναι η φρουκτόζη, η γλυκόζη κ.ά.
2. Σε ολιγοζακχαρίτες, όπως είναι η σακχαρόζη (καλαμοσάκχαρο, ή ζάχαρη), η λακτόζη (γαλακτοσάκχαρο), η μαλτόζη κ.ά.
3. Σε πολυζακχαρίτες (σχηματίζονται με την ένωση πάνω από 10 μορίων, μονοσακχαριτών) όπως είναι το άμυλο, το γλυκογόνο, η κυτταρίνη, που σχηματίζονται με την ένωση πολλών μορίων γλυκόζης.
Μιά ακόμη διάκριση που πρέπει να γίνει είναι ο χωρισμός των υδατανθράκων σε φυσικούς και επεξεργασμένους , ραφιναρισμένους.
Φυσικοί υδατάνθρακες είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, οι πατάτες, τα δημητριακά, τα όσπρια.
Επεξεργασμένοι και ραφιναρισμένοι υδατάνθρακες είναι: το άσπρο ψωμί, η ζάχαρη, τα ζυμαρικά, το γυαλισμένο ρύζι, τα επεξεργασμένα δημητριακά, τα ζαχαρωτά κ.ά.
Στα πράσινα μέρη των φυτών, με την μεσολάβηση της χλωροφύλλης και του ηλιακού φωτός, που χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας, συντίθενται τα απλά σάκχαρα και στην συνέχεια τα πολυπλοκότερα μόρια όπως το άμυλο, από διοξείδιο του άνθρακα και νερό (φωτοσύνθεση).
Δυστυχώς το ανθρώπινο σώμα είναι ανίκανο να παγιδεύσει ηλιακή ενέργεια όπως κάνουν τα φυτά. Να γιατί τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά, τα πλήρη δημητριακά και τα όσπρια - οι φυσικοί υδατάνθρακες - είναι τόσο ζωτικά στην υγεία και στην ευεξία μας. Περιέχουν τα άμυλα εκείνα και τα σάκχαρα τα οποία προσφέρουν την πιό επαρκή δραστική μορφή ενέργειας που μπορούμε να λάβουμε. [...]
Παλιά οι άνθρωποι ικανοποιούσαν την ζωηρή τους επιθυμία για γλυκά, τρώγοντας φρέσκα φρούτα, των οποίων η ζάχαρη (φρουκτόζη) είναι γλυκύτερη από την επιτραπέζια ζάχαρη (σακχαρόζη). Στις Η.Π.Α., το 1910, το μέσο άτομο κατανάλωνε 62 περίπου κιλά φρέσκα φρούτα και ως το 1979 η εικόνα αυτή είχε αλλάξει πέφτοντας στα 37 κιλά μόνο.
Οι άνθρωποι εκείνης της εποχής δεν είχαν παρά ελάχιστα ακούσει για επεξεργασμένα λαχανικά - ενώ τώρα καταναλώνουν περίπου 27 κιλά κατ’ άτομο. Η κατανάλωση φυσικών υδατανθράκων όπως είναι το πλήρες αλεύρι και τα πλήρη δημητριακά ελαττώθηκε κατά 43% από το 1910 έως 1981. Οι πρόγονοί μας κατανάλωναν εν αφθονία πλήρη δημητριακά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Τα τρόφιμα αυτά αποτελούσαν τις πηγές των αμύλων και ζαχάρων. Οι υδατάνθρακες αυτοί ήσαν η πηγή ενέργειας γι’ αυτούς.
Από τις φυτικές - φυσικές αυτές τροφές κάλυπταν και το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών του οργανισμού για λεύκωμα, από τις ίδιες αυτές πηγές κάλυπταν και τις ανάγκες τους σε βιταμίνες και μέταλλα, παρ' όλο που ποτέ δεν είχαν ακούσει γι ’ αυτά τα θρεπτικά στοιχεία.
[...]Σήμερα πάνω από το 50% του διαιτολογίου μας αποτελείται, από τροφές «ευκολίας» - τροφές που δεν προσφέρουν τίποτα παρά ... ευκολία στην ετοιμασία τους και στην κατανάλωσή τους, τροφές που τους έχουν αφαιρεθεί, στην διάρκεια της βιομηχανοποίησής τους, όλα τους τα θρεπτικά στοιχεία.
[...] Ακόμα και η Κυβέρνηση των Η.Π.Α. στους «Διαιτολογικούς Στόχους» της, παρακινεί να τρώει κανείς όσο γίνεται περισσότερους φυσικούς υδατάνθρακες δηλαδή 58-61% της συνολικής διατροφής.
Ας δούμε λοιπόν ποια είναι τα πλεονεκτήματα της κατανάλωσης φυσικών υδατανθράκων:
1. Οι φυσικοί υδατάνθρακες προσφέρουν άμεση ενέργεια για τον εγκέφαλο, τους μυώνες και τους ιστούς του σώματος. Μετατρέπονται εύκολα σε γλυκόζη, που είναι ένας τύπος φυσικής ζάχαρης και αποτελεί την κύρια πηγή ενέργειας του σώματος. Αυτή η μετατροπή σε γλυκόζη είναι το κύριο σημείο της πέψης των υδατανθράκων. Οι υδατάνθρακες προσφέρουν γοργά και με επάρκεια την ενέργεια που χρειάζεται ο εγκέφαλος και οι μυώνες, ενώ αφήνουν την ενέργεια του λευκώματος να υπηρετήσει το έργο της οικοδόμησης και επιδιόρθωσης.
2. Οι φυσικοί υδατάνθρακες, όταν υπάρχουν σε ποικιλία και αφθονία, προσφέρουν αρκετό λεύκωμα για να καλύψουν τις καθημερινές διατροφικές ανάγκες του οργανισμού. Κάποιος μπορεί να βασιστεί κυρίως στα φρέσκα φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους σε λίγα δημητριακά και όσπρια και λίγα αγνά γαλακτερά για να είναι καλυμμένος πλήρως.
3. Οι φυσικοί υδατάνθρακες, δεν είναι παχυντικοί. Η φήμη ότι οι υδατάνθρακες παχαίνουν οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στους ραφιναρισμένους υδατάνθρακες. Όταν συγκρίνει κανείς τους φυσικούς υδατάνθρακες με τροφές πλούσιες σε λεύκωμα - ειδικά τα πολύπλοκα ζωϊκά λευκώματα - θα γίνει αντιληπτό ότι γενικά οι υδατάνθρακες είναι φτωχότεροι σε θερμίδες. Η Ειδική Επιτροπή της Αμερικανικής Γερουσίας προτείνει ότι: ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσει κανείς το πρόβλημα στον έλεγχο του βάρους είναι το να τρώει περισσότερους φυσικούς υδατάνθρακες.
Η μεγάλη ποσότητα νερού και όγκου στα φρούτα και στα λαχανικά και ο όγκος στα πλήρη δημητριακά μπορεί να επιφέρει ένα αίσθημα ικανοποίησης της πείνας για ένα πολύ μακρότερο χρονικό διάστημα, κι αυτό το αίσθημα του κορεσμού επέρχεται πιό γρήγορα από ότι σε τροφές πλούσιες σε λίπος και ραφιναρισμένους υδατάνθρακες.
4. Οι φυσικοί υδατάνθρακες, δίνουν τα μέταλλα και τις βιταμίνες που χρειάζεται το σώμα:
Η αναφορά της Επιτροπής της Γερουσίας, που παρουσιάστηκε από τον επικεφαλή γερουσιαστή Μακ Γκόβερν έδειξε επίσης ότι: «η αυξημένη κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και πλήρων δημητριακών είναι σπουδαία για μιά επαρκή προμήθεια σε μικροστοιχεία, βιταμίνες και μέταλλα στο διαιτολόγιο».
5. Οι φυσικοί υδατάνθρακες παρέχουν στο διαιτολόγιο όλες τις απαραίτητες και σπουδαίες ίνες.
Η κυτταρίνη, το υπόλοιπο της πέψης των φρούτων λαχανικών, πλήρων δημητριακών και οσπρίων, προσφέρει τις απαραίτητες ίνες για την ομαλή, υγιά κίνηση των εντέρων (Διαιτολόγια φτωχά σε ίνες όπως είναι τα πλούσια σε ζωικά λευκώματα, έχει αποδειχθεί ότι συνεισφέρουν σ’ όλα τα είδη των χρονίων ανωμαλιών του εντέρου, περιλαμβανόμενων της κολίτιδας και του καρκίνου).
6. Οι φυσικοί υδατάνθρακες βοηθούν ώστε να διατηρηθεί η κατάλληλη ισορροπία νερού στην κυκλοφορία του αίματος. Το νερό είναι βασικό στοιχείο του σώματος και αποτελεί το 60% του βάρους του σώματος και το 90% του πλάσματος του αίματος. Μεταφέρει τα άλατα και τα λευκώματα που είναι τόσο σπουδαία στη θρέψη.
7. Οι φυσικοί υδατάνθρακες παρέχουν την ενέργεια που χρειάζεται η καρδιά για να δουλεύει. Η καρδιά είναι ένας μυώνας κι οι μυώνες χρειάζονται γλυκόζη, το καύσιμο υλικό που προσφέρεται από τους υδατάνθρακες. Υπάρχουν αποδείξεις ότι τα πλούσια σε φυσικούς υδατάνθρακες διαιτολόγια μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο της καρδιακής αρρώστιας. Οι περισσότερες ομάδες πληθυσμού με την πιο χαμηλή συχνότητα στεφανιαίας αρρώστιας καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες φυσικών υδατανθράκων - περίπου το 65 - 85% της συνολικής θερμιδικής τους πρόσληψης.
8. Οι φυσικοί υδατάνθρακες τρέφουν το κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο χρειάζεται λεπτό προς λεπτό προμήθεια γλυκόζης. Μπορεί να την προμηθευτεί πιο άμεσα από τους φυσικούς υδατάνθρακες.
9. Οι φυσικοί υδατάνθρακες είναι ο πιο υγιεινός και ο πιό ικανοποιητικός τρόπος να καλύψουμε την ανάγκη μας για κάτι γλυκό. 10 θερμίδες φρουκτόζης (φρουκτοσάκχαρο) είναι 50% γλυκύτερη από την ίδια ποσότητα της επιτραπέζιας ζάχαρης. Τα φρούτα λοιπόν μπορούν να ικανοποιήσουν πλήρως την ανάγκη μας για γλυκά.
10. Οι φυσικοί υδατάνθρακες μειώνουν την ανάπτυξη ασθενειών και των πρόωρων γερατειών. Αυξάνοντας την κατανάλωση υδατανθράκων θα μειώσετε δραστικά τα λίπη, τις ραφιναρισμένες ζάχαρες και τα ζωικά λευκώματα που η πλειονότητα των Δυτικών κυρίως υπερκαταναλίσκει, με τις γνωστές συνέπειες στην υγεία και στην διάρκεια της ζωής.
Οι υδατάνθρακες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ποσότητες απαραίτητες για να καλυφθούν οι θερμιδικές ανάγκες. Παίρνοντας όμως ένα θερμιδικά περιορισμένο διαιτολόγιο, για να μπορέσουμε να προσφέρουμε επαρκή ποσότητα βιταμινών και μετάλλων, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνον μη ραφιναρισμένοι υδατάνθρακες, με τα μικροστοιχεία τους (βιταμίνες και μέταλλα) ανέγγιχτα. Ραφιναρισμένες ζάχαρες κάθε λογής, ραφιναρισμένα αλεύρια, ραφιναρισμένο ρύζι, γλυκίσματα, ζαχαρωτά κλπ. θα πρέπει να αποφεύγονται με κάθε τρόπο. Οι καλύτεροι υδατάνθρακες για υγεία και μακροζωία είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, κάθε λογής, επειδή σε σύγκριση με τα δημητριακά περιέχουν πολύ λιγότερες θερμίδες. Λόγου χάρη μισό κιλό πλήρες αλεύρι περιέχει 1600 περίπου θερμίδες, ενώ μισό κιλό σέλινο περιέχει μόνον 60 θερμίδες και μισό κιλό μήλα 250 θερμίδες.
Τρώγοντας περισσότερους υδατάνθρακες και λιγότερες ζωικές τροφές, κάνει κανείς κάτι θετικό και άμεσο για να διατηρήσει τον εαυτό του νεότερο, υγιέστερο, κομψότερο, πιο αποδοτικό και μακροβιότερο.
--------------------------------------------------------------
Απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου του Παναγιώτη Ε. Κουμεντάκη: "ΥΓΕΙΑ Ή ΑΡΡΩΣΤΙΑ; ΔΙΑΛΕΞΤΕ!"
Ανδρέας Καραβιώτης