Η κατάσταση του ήπατος μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και τις ορμόνες σας. Εάν το ήπαρ είναι υποτονικό, το πιο πιθανό να παλεύετε με το βάρος σας, να είστε κυκλοθυμικοί και να μην ισορροπείτε με τη ζωή γενικότερα. Αυτό οφείλεται στο ότι το ήπαρ δεν είναι σε θέση να διασπάσει αποτελεσματικά τις τοξίνες και τις ορμόνες, γεγονός που μπορεί να σας κάνει ευερέθιστους, κουρασμένους, μπερδεμένους και απλά «εκτός λειτουργίας».
Το να νιώθετε τόσο άσχημα δεν σας αφήνει τη διάθεση για φιλιά και αγκαλιές ή ακόμα και για μια ενδιαφέρουσα συζήτηση. Μια έκφραση που περιγράφει ακριβώς αυτή την κατάσταση είναι «δεν είναι καλά σήμερα – μείνε μακριά».
Η σχέση μεταξύ του ήπατος, της διάθεσης και των ορμονών είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Το ήπαρ δεν παράγει πολλές ορμόνες από μόνο του, καθώς αυτές παράγονται κυρίως στους διαφορετικούς αδένες του σώματος. Ωστόσο, παίζει σημαντικό ρόλο στις ορμονικές ανισορροπίες, επειδή διασπά και μεταβολίζει τις ορμόνες όταν μόλις κάνουν τη δουλειά τους στο σώμα. Αν η διάσπαση δεν είναι αποτελεσματική οι ορμόνες μπορεί να συσσωρευτούν στο σώμα και να προκαλέσουν ορμονικές, καρδιαγγειακές και νευρολογικές ανισορροπίες.
Το ήπαρ διασπά την ομάδα των ορμονών που είναι γνωστές ως στεροειδείς :
- Κορτιζόνη που ελέγχει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η μη αποτελεσματική διάσπαση της κορτιζόνης επηρεάζει πολλά συστήματα του οργανισμού. Μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή και διαταράσσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Επηρεάζει επίσης και το κεντρικό νευρικό σύστημα και στη συνέχεια το καρδιαγγειακό, αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
- Αλδοστερόνη ελέγχει την ισορροπία των μετάλλων νατρίου, καλίου και του νερού στο σώμα. Η μη αποτελεσματική διάσπαση της αλδοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών, σε πρήξιμο, επιδείνωση της κυτταρίτιδας, αύξηση βάρους και υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Ορμόνες του φύλου που ελέγχουν τη σεξουαλική μας ζωή και το σχήμα του σώματος. Με τις ορμόνες του φύλου τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα:
Η μη αποτελεσματική διάσπαση των οιστρογόνων στις γυναίκες, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικά επίπεδα οιστρογόνων στο σώμα. Η περίσσεια οιστρογόνων μπορεί να προκαλέσει πόνο στο στήθος, αδενώματα, όγκους, βαριά επώδυνη εμμηνορροϊκή αιμορραγία, αύξηση βάρους γύρω από τους γοφούς, τους γλουτούς και τους μηρούς.
Η μη αποτελεσματική διάσπαση της ανδρική ορμόνης τεστοστερόνη στις γυναίκες, μπορεί να οδηγήσει σε περίσσεια τεστοστερόνης στο σώμα, να προκαλέσει αύξηση βάρους στο πάνω μέρος του σώματος στον κορμό και την κοιλιά, υπερβολική τριχοφυΐα προσώπου και σώματος, λιπαρό δέρμα, ακμή και απώλεια μαλλιών από το τριχωτό της κεφαλής.
Τα οιστρογόνα συχνά αναφέρονται ως «γυναικείες ορμόνες», παίζουν όμως σημαντικό ρόλο και στην υγεία του άνδρα. Η μη αποτελεσματική διάσπαση των οιστρογόνων στους άνδρες σχετίζονται με αύξηση του στήθους (γυναικομαστία), καρκίνο του προστάτη, γυναικεία κατανομή του λίπους και παχυσαρκία.
Επίσης, ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει την ορμόνη Τ4. Είναι μια ορμόνη με χαμηλή δραστηριότητα, η οποία μετατρέπεται περαιτέρω στην ορμόνη Τ3, η οποία είναι 10 φορές πιο ενεργή. Έως και το 40% της διαδικασίας μετατροπής συμβαίνει στο ήπαρ. Η μείωση της λειτουργικής δραστηριότητας του ήπατος μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό. Τα χαμηλά επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών μπορεί να συμβάλλουν στην αύξηση χοληστερόλης στο αίμα, να προκαλέσει καρδιακή ανεπάρκεια, πόνους στις αρθρώσεις, γενικευμένο μυϊκό άλγος, δυσκοιλιότητα, παραισθήσεις και κλινική κατάθλιψη. Οι ηλικιωμένοι με σοβαρό υποθυρεοειδισμό μπορεί μερικές φορές να διαγνωστούν λανθασμένα με άνοια.
Στους άνδρες, το υποτονικό λιπώδες ήπαρ συχνά οδηγεί σε χαμηλή τεστοστερόνη που σημαίνει: χαμηλή λίμπιντο, μειωμένη σεξουαλική απόδοση, κατάθλιψη και κόπωση.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η λιπώδης νόσος του ήπατος, όπως στις γυναίκες έτσι και στους άνδρες, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία του εγκεφάλου. Η συσσώρευση λίπους στο συκώτι προκαλεί μείωση του οξυγόνου στον εγκέφαλο και φλεγμονή στον εγκεφαλικό ιστό – και τα δύο έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης των εγκεφαλικών παθήσεων όταν επιμένουν για χρόνια.
Η έρευνα τονίζει ότι η ανάγκη για μείωση της ποσότητας ζάχαρης και του λίπους στη διατροφή αυξάνεται με την ηλικία και δεν είναι σημαντική μόνο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, αλλά και για την διατήρηση της υγείας του εγκεφάλου και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου εμφάνισης καταστάσεων όπως η κατάθλιψη και η άνοια, καθώς με τα χρόνια ο εγκέφαλός μας γερνάει και γίνεται πιο εύθραυστος. Η λύση σε αυτά τα προβλήματα είναι η βελτίωση της λειτουργίας του ήπατος μέσω της διατροφής και της άσκησης.
Τι πρέπει να περιέχουν τα γεύματα ατόμων που έχουν αναπτύξει τη λιπώδη νόσο του ήπατος ή απλά για κάποιο χρονικό διάστημα θέλουν να κάνουν δίαιτα για την αποτοξίνωσή του;
- Πολλά φρέσκα ή ελαφρώς μαγειρεμένα λαχανικά. Σε κάθε γεύμα. Τα σταυρανθή και τα πράσινα λαχανικά είναι ιδιαίτερα ευεργετικά. Οι γιατροί δεν προτείνουν περισσότερα από δύο φρούτα την ημέρα, λόγω της ζάχαρης που περιέχουν. Μπορείτε, όμως, να τρώτε όσα λαχανικά θέλετε.
- Μπορείτε να τρώτε, ακόμα και αμυλούχα λαχανικά, αλλά θα ήταν καλό να αποφεύγετε τις πατάτες. Το άμυλο θα αντικαταστήσει την ζάχαρη που δεν καταναλώνετε πλέον από άλλες τροφές.
- Προσθέστε την άλιπη πρωτεΐνη στην καθημερινότητά σας, όπως τα θαλασσινά, τα πουλερικά, τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς.
- Ξηροί καρποί και σπόροι κάθε είδους, ιδίως που περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, όπως ο λιναρόσπορος, τα σποράκια chia, τα σπόρια κάνναβης, τα καρύδια, είναι ιδανικές τροφές για την υγεία του ήπατος, καθώς απομακρύνουν τις τοξίνες που επιβαρύνουν τη λειτουργία του.
- Προσθέστε φυτικές ίνες που βοηθούν στην δέσμευση και αποβολή των τοξινών απο το έντερο, εμποδίζοντας την εισβολή τους στο ήπαρ. Οι καλύτερες πηγές των φυτικών ινών είναι: βρώμη, λιναρόσπορος, αμύγδαλα, καστανό ρύζι, φακές, φάβα, αρακάς, αγκινάρες, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών.
- Αν έχετε την αίσθηση πείνας, προσπαθήστε να έχετε αρκετά μικρά γεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας. Μερικά πολύ υγιεινά σνακ που μπορείτε να απολαμβάνετε είναι:
- Ενα ρόφημα πρωτεΐνης, με γάλα αμυγδάλου και μερικά κατεψυγμένα μούρα.
- Ωμά λαχανικά που είναι εύκολα σνακ, όπως καρότο, αγγούρι, σέλερι και μπρόκολο, τα οποία μπορείτε να βουτήξετε σε μια σάλτσα με βάση το αβοκάντο.
- Χυμοί λαχανικών.
Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγετε;
- Τροφές με υψηλό δείκτη της ινσουλίνης
- Τροφές που περιέχουν αλεύρι και επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
- Τροφές που περιέχουν ζάχαρη, όπως γλυκά και χυμοί φρούτων του εμπορίου.
- Τροφές που διαφημίζονται ως “διαίτης”.
- Τηγανιτά. Πίτσες. Αλμυρά ή γλυκά σνακ όπως τα πατατάκια, τα μπισκότα κτλ.
- Αλκοολούχα ποτά.
Η άσκηση είναι βασική για την υγεία του ήπατος. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι δεν αφορά μόνο την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, αλλά κυρίως την αποφυγή της καθιστικής ζωής. Η μελέτη διαπίστωσε ότι το λίπος στο ήπαρ, μπορεί να μειωθεί ακόμη και σε άτομα που δεν κάνουν έντονη σωματική δραστηριότητα, αρκεί να σηκώνονται από τον καναπέ και να κάνουν λίγο περπάτημα. Αυτό σημαίνει κάποιος να περπατάει μετά το δείπνο αντί να βλέπει τηλεόραση, να ανεβαίνει από τις σκάλες αντί να χρησιμοποιεί το ασανσέρ ή να παρκάρει το αυτοκίνητο λίγο μακρύτερα από το σπίτι.