Το Ένστικτο της Νηστείας
Η Νηστεία Δεν Είναι Λιμοκτονία
[...] Νηστεία είναι η αποχή, ολοκληρωτικά ή εν μέρει, και για μακρύτερες ή συντομότερες περιόδους χρόνου, από τη βρώση και την πόση ή μόνο από τη βρώση.
Η νηστεία, όπως εμείς χρησιμοποιούμε τον όρο, αναφέρεται στην εκούσια και πλήρη αποχή από κάθε τροφή, εκτός από το νερό.
Μία διάκριση πρέπει να γίνει ανάμεσα στη νηστεία και τη λιμοκτονία. Η νηστεία δεν είναι λιμοκτονία. Η διαφορά ανάμεσά τους είναι απέραντη και τελείως ευδιάκριτη.
Η νηστεία είναι μία ανάπαυση – ο οργανισμός βρίσκεται σε διακοπές. Δεν είναι μία δοκιμασία ή τιμωρία. Είναι ένα μέτρο "οικιακού" καθαρισμού που δικαιούται να είναι πιο γνωστό και να χρησιμοποιείται πιο εκτεταμένα.
Υπολογίζεται ότι η νηστεία έχει εφαρμοστεί για την ανακούφιση της ανθρώπινης δεινοπάθειας, αδιάκοπα εδώ και 10.000 χρόνια. Αναμφίβολα χρησιμοποιήθηκε από την πρώτη εποχή που ο άνθρωπος άρχισε να αρρωσταίνει. Η νηστεία ήταν μέρος των θεραπευτικών μεθόδων που εφάρμοζαν στους αρχαίους ναούς του Ασκληπιού, 1300 χρόνια πριν την εποχή του Ιησού. Ο Ιπποκράτης, ο μυθικός «Πατέρας της Ιατρικής», φαίνεται να διέταζε πλήρη αποχή από την τροφή όσο η «ασθένεια» ήταν στην κορύφωσή της, ειδικά στην κρίσιμη περίοδο, και μία λιτή δίαιτα στις άλλες περιπτώσεις. Ο Τερτυλλιανός μάς έχει αφήσει μία πραγματεία για τη νηστεία γραμμένη περίπου το 200 μ.Χ. Ο Πλούταρχος έλεγε: «Αντί να χρησιμοποιείτε φάρμακα, καλύτερα νηστέψτε μία μέρα». Ο Αβικέννας, ο σπουδαίος Άραβας γιατρός, συχνά διέταζε νηστεία για τρεις εβδομάδες ή και περισσότερο.
Νομίζω ότι δεν υπάρχει χώρος για αμφιβολία ότι ο άνθρωπος, όπως και τα ζώα, πάντοτε νήστευε όταν υπέφερε από οξείες ασθένειες. Στην πιο σύγχρονη εποχή, ο ιατρικός κλάδος έχει διδάξει τους ασθενείς ότι πρέπει να τρώνε για να διατηρούν τη δύναμή τους και πως αν δεν φάνε, η άμυνά τους θα ελαττωθεί και θα χάσουν δύναμη. Η λογική πίσω από αυτό είναι πως αν ο ασθενής δεν φάει, είναι πιθανό να πεθάνει. Το αντίστροφο είναι η αλήθεια – όσο περισσότερο τρώνε, τόσο πιο πιθανό είναι να πεθάνουν.
Όταν τα ζώα αρρωσταίνουν, αρνούνται να φάνε. Μόνο όταν είναι καλά, και όχι πριν, θα συνεχίσουν να τρώνε. Είναι εξίσου φυσικό για τον άνθρωπο να αρνείται να φάει όταν ασθενεί, όπως κάνουν και τα ζώα. Η φυσική του αποστροφή προς το φαγητό, είναι ένας ασφαλής οδηγός για την αποχή από αυτό. Η αποστροφή και η απέχθεια του ασθενή, ειδικά προς το φαγητό, τον θόρυβο, την κίνηση, το φως, την πνιγηρή ατμόσφαιρα, κτλ. δεν πρέπει να παραβλέπονται. Εκφράζουν προστατευτικά μέτρα του άρρωστου σώματος.
Η νηστεία, πολύ περισσότερο από κάθε άλλο μέτρο, μπορεί να διεκδικήσει τη θέση μίας αυστηρά φυσικής μεθόδου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι η αρχαιότερη όλων των μεθόδων αντιμετώπισης εκείνων των κρίσεων στον οργανισμό που αποκαλούνται «ασθένεια». Είναι πολύ παλαιότερη ακόμη και από την ίδια την ανθρώπινη φυλή, αφού καταφεύγουν ενστικτωδώς σε αυτήν τα άρρωστα και τα πληγωμένα ζώα.
«Το ένστικτο της νηστείας», λέει ο δρ Felix Oswald, «δεν περιορίζεται στα άλογα πλάσματα. Είναι κοινή εμπειρία ότι ο πόνος, οι πυρετοί, η γαστρική συμφόρηση, ακόμη και τα ψυχικά βάσανα, μας «κόβουν την όρεξη», και μόνο οι ασύνετες νοσοκόμες θα προσπαθήσουν να ματαιώσουν τους σκοπούς της φύσης».
[...] Στο ανθρώπινο βασίλειο, το ένστικτο επικρατεί μόνο στον βαθμό που το επιτρέπουμε. Αν και ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνει η Φύση σε έναν άνθρωπο με οξεία «ασθένεια», είναι να του αναχαιτίζει κάθε επιθυμία για τροφή, οι καλοπροαίρετοι φίλοι του ασθενή, τον ενθαρρύνουν να φάει. Μπορεί να φέρνουν γευστικά και προκλητικά πιάτα για να ικανοποιήσουν τη γεύση του και να διεγείρουν την όρεξή του, αλλά το μόνο που καταφέρνουν είναι να κάνουν τον ασθενή να τσιμπήσει μερικές μπουκιές. Ο αδαής γιατρός μπορεί να επιμένει ότι πρέπει να «τρώει για να διατηρήσει τη δύναμή του», αλλά η Μητέρα Φύση, που είναι σοφότερη από κάθε γιατρό που έζησε ποτέ, συνεχίζει να λέει, «Μη φας».
Η Νηστεία Δεν Είναι Λιμοκτονία
[...] Όταν αναφέρουμε τη νηστεία στον μέσο άνθρωπο, ακόμη και στον μέσο γιατρό, αμέσως φαντάζεται τις φρικτές συνέπειες που θεωρεί ότι θα προκύψουν αναπόφευκτα όταν περάσει κανείς λίγες μέρες χωρίς τροφή. Για αυτόν το να νηστεύεις σημαίνει να λιμοκτονείς, δηλαδή, να πεθάνεις.
Για την κοινή γνώμη, νηστεία σημαίνει λιμοκτονία. Γιατροί, φυσιολόγοι και άλλοι από τα «έγκριτα επαγγέλματα», ταυτίζουν συνήθως τους δύο όρους – νηστεία και λιμοκτονία.
«Δεν πρόκειται να λιμοκτονήσω», λέει ένας χρόνιος ασθενής, ακούγοντας την προτροπή να νηστέψει. Ο ανενημέρωτος γιατρός φαντάζεται ότι το αίμα και οι ζωτικοί ή λειτουργικοί ιστοί του σώματος, αρχίζουν να καταρρέουν τη στιγμή που αποσύρεται η τροφή· ότι η οργανική καταστροφή ξεκινάει αμέσως και ότι κάθε μέρα που παρατείνεται η νηστεία σημαίνει μία μεγαλύτερη καταστροφή των ζωτικών ιστών. Το ότι είναι εσφαλμένη αυτή η ιδέα, θα γίνει προφανές άμεσα.
Το σώμα αποθηκεύει πάντοτε αποθέματα τροφής μέσα του, που αρκούν για ένα σημαντικό διάστημα στην περίπτωση έλλειψης τροφής ή ασθένειας - όταν δεν μπορεί να αφομοιωθεί η (νέα) τροφή.
Όσο διαρκούν τα αποθέματα τροφής του σώματος, το άτομο που απέχει από την τροφή, νηστεύει. Όταν αυτό το απόθεμα έχει καταναλωθεί σε σημείο όπου δεν μπορεί πλέον να υποστηρίξει τις λειτουργίες της ζωής, η περαιτέρω αποχή γίνεται επικίνδυνη και ξεκινάει η λιμοκτονία.
Μόνο αφού προσεγγιστεί αυτό το σημείο, μπορεί να συμβεί κάποια πραγματική ζημιά στα ζωτικά όργανα και στις λειτουργίες τους. Κατά κανόνα, υπό σωστές περιβαλλοντικές συνθήκες, μπορεί κανείς να νηστέψει για εβδομάδες, ακόμη και μήνες, πριν προσεγγιστεί το σημείο λιμοκτονίας. (Εδώ ο Shelton αναφέρεται στις ανθρώπινες δυνατότητες γενικά, όχι στην ατομική εφαρμογή μίας μακράς νηστείας που πρέπει πάντοτε να επιβλέπεται από έναν ειδικό).
Ευτυχώς, δεν έχουμε αφεθεί απροστάτευτοι και απροειδοποίητοι σε αυτό το θέμα. Πριν προσεγγιστεί το σημείο κινδύνου, εμφανίζεται μία επιτακτική απαίτηση για τροφή. Λέμε λοιπόν πως όσο η πείνα απουσιάζει, ο ασθενής νηστεύει· αν όμως επιστρέψει η πείνα και συνεχίζει να απέχει από την τροφή, τότε λιμοκτονεί.
Πέρα από την επιστροφή της πείνας, υπάρχουν και άλλες ενδείξεις ότι το σώμα είναι έτοιμο να λάβει τροφή, όπως έχουμε εξηγήσει και αλλού.
Ο Hereward Carrington, έχει συνοψίσει επαρκώς το ζήτημα με τα ακόλουθα λόγια: «Η νηστεία είναι μία επιστημονική μέθοδος καθαρισμού του συστήματος από παθογόνους ιστούς και νοσηρή ύλη, και συνοδεύεται πάντοτε από ευεργετικά αποτελέσματα. Η λιμοκτονία είναι η στέρηση των ιστών από την αναγκαία θρέψη, και πάντοτε συνοδεύεται από καταστροφικά αποτελέσματα.
Εκεί που τελειώνει το ένα, αρχίζει το άλλο. Ενώ η δεύτερη διαδικασία αναλώνει τους υγιείς ιστούς, εξασθενεί το σώμα και εξαντλεί τη ζωτικότητα, η πρώτη απλώς αποβάλλει την εκφυλισμένη ύλη και τον ανώφελο λιπώδη ιστό, τονώνοντας την ενέργεια και τελικά επαναφέροντας τον οργανισμό σε αυτήν ακριβώς την ισορροπία που ονομάζουμε υγεία».
[...] Χιλιάδες νηστείες, που εκτείνονται σε διάρκεια από λίγες μέρες έως και τρεις μήνες, τις οποίες έχουν πραγματοποιήσει ηλικιωμένοι και νέοι άνθρωποι και των δύο φύλλων, σε όλες τις συνθήκες της ζωής, έχουν αποδείξει, όχι μόνο ότι ο άνθρωπος μπορεί να αντέξει μακρές περιόδους χωρίς τροφή και να μην υποστεί ζημιά στο μεταξύ, αλλά και ότι θα λάβει μέγιστο όφελος από μία συνετά διεξαγμένη νηστεία. Το να λιμοκτονείς, σημαίνει να πεθαίνεις· το να νηστεύεις, σημαίνει να ζεις.
---------------------------------------------------------------------
Απόσπασμα από το βιβλίο του Herbert Shelton (1895-1985):
“Νηστεία και Θεραπεία”
Copyright για την ελληνική γλώσσα: Εκδόσεις “μεταμόρφωση”, Αθήνα 2015