Αν η εικόνα που έχετε για τον εαυτό σας και την αξία του καθορίζεται από το τι σκέφτονται οι άλλοι για σας, αυτή είναι η χειρότερη μορφή φυλάκισης που μπορεί κανείς να διανοηθεί.
Ο τρόπος να βγείτε απ’ αυτή τη φυλακή είναι να σταματήσετε να επηρεάζεστε από τις πράξεις των άλλων απέναντί σας. Η πρώτη αντίδραση που έχει πάντα κανείς, όταν κάποιος άλλος του φέρεται με τρόπο που δεν του αρέσει, είναι να υπερασπιστεί τη θέση του. Πριν αρχίσετε όμως να υπερασπίζεστε τον εαυτό σας, αναρωτηθείτε τι συμβαίνει μέσα σας και όχι πώς μπορείτε να αμυνθείτε πιο αποτελεσματικά.
Ο σοφός άνθρωπος θα σταματήσει αμέσως να υπερασπίζεται τον εαυτό του, επειδή η άμυνα απορροφά την ενέργεια που απαιτείται για να παρατηρήσει πραγματικά εκείνο που συμβαίνει μέσα του.
Κάθε φορά που κάποιος εκδηλώνει συγκεκριμένη στάση απέναντί σας, σας παρέχεται μια ευκαιρία να εξασκηθείτε στην τέχνη της παρατήρησης, με την προϋπόθεση ότι θα εστιάσετε την προσοχή σας στον εαυτό σας.
Από τη στιγμή που αντιδράτε, ο χώρος για να αντιληφθείτε αυτό που συμβαίνει μέσα σας, καθώς και κάθε πιθανότητα επιλογής, έχουν ήδη χαθεί.
Ενώ έχετε επίγνωση για όλα εκείνα που συμβαίνουν στον εξωτερικό κόσμο, η παρατήρηση συμβαίνει εσωτερικά. Τότε δεν υπάρχει ανάγκη αντίδρασης προς τον εξωτερικό κόσμο. Η αντίδραση θα είναι πάντα το σημάδι που θα σας υποδεικνύει ότι απουσιάζει η ολοκληρωμένη παρατήρηση.
Να μην αντιδράτε δεν σημαίνει να γίνετε παθητικοί. Σημαίνει να παρατηρείτε ολοκληρωτικά οτιδήποτε υπάρχει, έτσι ώστε να έχετε την επιλογή κάθε δευτερόλεπτο να παρατηρείτε τι συμβαίνει μέσα σας.
Οτιδήποτε κι αν παρατηρείτε, ακόμη και στον εξωτερικό κόσμο, δεν έχει καμία σημασία, αν δεν είναι ταυτόχρονα συνδεδεμένο με τον εσωτερικό, εκεί όπου εσωτερικός και εξωτερικός κόσμος γίνονται ένα.
* Απόσπασμα από το βιβλίο του Μάνουελ Σοχ, Παρατήρηση το “κλειδί” της ελευθερίας – Η αρχαία φιλοσοφία του Ashtavakra, εκδόσεις Ισόρροπον